| دکتر کزازی، شاعر و پژوهشگر ادبیات کلاسیک در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: نقد کتاب در نشریه‌های تخصصی زمینه‌ای بسیار چالش خیز و هنگامه‌ساز است. نقد درست می‌تواند بسیار سودمند و راهگشا باشد. اگر نقد درست و به آیین انجام شود، سره را از ناسره جدا خواهد کرد و بازخواهد شناساند. از این روی روندهایی را در جامعه فرهنگی و هنری آغاز خواهد نهاد، در خواهد گسترد و پیش خواهد برد که سرانجام زمینه را برای پختگی و سختگی و پروردگی آفریده‌های ادبی و هنری فراهم آورد. نویسنده کتاب «دفتر دانایی و داد» اضافه کرد: در ارزش و کارایی نقد هیچ سخنی نیست. در کشورهای پیشرفته از همین روست که نقد جایگاه برین یافته است. نه تنها در قلمرو فرهنگ بلکه در دیگر قلمروها نیز چنین است. اما پرسمان، دشواری، تنگنا در نقد در ایران آن است که هنوز نقد به آیین، درست، کارساز، پرورنده، پیش برنده در ایران پدید نیامده است. این پژوهشگر ادبیات کلاسیک ادامه داد: آنچه به نام نقد نوشته می شود، می‌توان گفت بسیار به دور و بیگانه است از نقد راستین سرشتین. نقد با نگاهی بسیار فراخ‌نگر گونه نوآیین و امروزینه هجا یا زشت‌گویی است. حتی می‌دانید یکی از گونه‌های سخن فارسی زشت‌گویی یا هجاست که سخنوری هنگامی که از کسی خشمگین یا دل‌آزرده است آن را به کار می‌گیرد. کزازی توضیح داد: اگر سخنور در کار خویش استاد و مایه‌ور باشد آن زشت گفته ارزش ادبی و هنری زیباشناختی نیز خواهد داشت. اما نقد در روزگار ما، تنها زشت‌گویی است، بی‌بهره از آن ویژگی‌های هنری و زیبایی‌شناختی. گویی که منتقد کسی است که تنها خرده می‌باید گرفت، زشت می باید دید، بر کاستی‌ها و ناراستی‌ها انگشت می‌باید نهاد. وی گفت: هنگامی که نقد با انگیزه‌های دیگر مثل خشم، کین و رشک درمی‌آمیزد این زشت‌بینی و زشت‌گویی افزونی و ژرفایی بیشتر می‌یابد. از دیگر سوی نیز نقد به بیراهه می‌رود. کسی که با دیگری مهربان است یا با هر انگیزه‌ای می‌خواهد او را خوشایند بیفتد، از نوشته‌ای، سروده‌ای بی مایه و سست، چنان به ستایش سخن می‌گوید که آن ستایش‌نامه بی‌پایه می‌تواند مایه گمراهی و فریفتگی کسانی بشود که نیک را از بد و راست را از ناراست نمی‌توانند شناخت. این شاعر و شاهنامه‌پژوه یادآور شد: نقد کاری است بسیار باریک و دشوار. کسی می‌تواند آفریده ادبی و فرهنگی دیگری را به درستی بدان ساز که می‌سزد نقد کند که در آن زمینه از آن آفریننده آگاه‌تر و آزموده‌تر باشد. اگر جز این باشد آن نقد به ناچار نقدی شایسته و راهنمای و رازگشای نخواهد بود. اما به راستی در میانه نقدهایی که این روزها به شیوه‌های گوناگون چاپ می‌شوند کدامش را می‌توان یافت که بتوان به درستی بر آن نام نقد نهاد. این به هر سوی پرسمان نقد در جامعه ادبی و هنری و فرهنگی ما در این روزگار است و چاپ «نقد کتاب» در این شرایط غنیمت است. کزازی متولد کرمانشاه است. او در دانشکده ادبیات فارسی و علوم انسانی دانشگاه تهران دوره‌های گوناگون آموزشی را گذراند و در سال 1370 در مقطع دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شد. از مجموعه شعرهای او می‌توان به «دستان مستان» اشاره کرد. مجموعه‌های چند جلدی «نامه باستان» حاصل شاهنامه پژوهی‌های وی است. «بند و پیوند»، «دیر مغان»، «دیدار با اژدها» و «سوزن عیسی» از دیگر آثار اوست. «فرزند ایران» داستانی درباره زندگی فردوسی و «دفتر دانایی و داد» او از سوی انتشارات معین منتشر شده است. |  |
↧
کزازی: «نقد» زمینه‌ای باریک، چالش‌خیز و هنگامه‌ساز است/ انتشار «نقد کتاب» را غنیمت می‌دانم
↧