ناهید بنیاقبال، استاد رشته کتابداری در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با بیان اینکه نقد کتاب به صورت جدی در ایران وجود ندارد، عنوان کرد: اگر هم در این حوزه نقدی نوشته میشود بیشتر به دلیل دوستی مولف و منتقد است و آن گونه که باید ما در این باره کار جدی نکردهایم.
وی در ارزیابی خود از وضعیت نقد کتاب در رشته کتابداری و اطلاعرسانی نیز اظهار کرد: در این رشته که نامش هم کتابداری است باز نقد کتاب وجود ندارد اگرچه قدمهایی در این باره برداشته شد اما کافی نیست. پیش از این کتاب ماه کلیات و کتاب هفته منتشر میشد که اطلاعرسانی منظمی از تازههای نشر و نقد آنها داشت که بعدها برای مدتی کمرنگتر شد.
این استاد کتابداری در ادامه جدی نگرفتن کتاب را مانع اصلی تقویت حوزه نقد کتاب دانست و یادآور شد: وقتی در کشور کتاب جدی گرفته نمیشود طبیعی است که مقوله نقد آن نیز به خوبی دنبال نشود بنابراین بی توجهی ما نسبت به کتاب اصلیترین علت نبود نقد آن است.
به گفته بنیاقبال، فصلنامه تخصصی نقد کتاب در رشته کتابداری که توسط موسسه خانه کتاب به چاپ میرسد میتواند اتفاقات مثبتی را در این زمینه رقم بزند همانگونه که در گذشته مجله کتاب ماه و کتاب هفته نیز با قوت منتشر میشد.
وی با اشاره به ضرورت انتشار فصلنامههای تخصصی نقد کتاب نیز اظهار کرد: هر برگی که از کتاب سخنی بگوید، هر حرفی که نامی از کتاب در آن باشد و هر برنامهای که به کتاب بپردازد چنانچه از میان 75 میلیون ایرانی به گوش پنج نفر هم برسد تاثیرگذاری خودش را دارد.
این استاد کتابداری یادآور شد: اگر از همین تعداد محدود مخاطبان چند نفر هم انگیزه مطالعه پیدا کنند و به دنبال کتاب بروند خوب است.
وی درباره راهکارهای تقویت فصلنامههای نقد کتاب توضیح داد: مرحله نخست برای تقویت این فصلنامهها اطلاعرسانی به استادان نام آشنای حوزههای مختلف است بدین معنی که پس از انتشار چنین فصلنامههایی چندین شماره ابتدایی در اختیار استادان قرار بگیرد تا آنها نیز تشویق به مشارکت در آن شوند.
این پژوهشگر کتابداری تاکید کرد: در عین حال باید به یاد داشته باشیم که نقدهایمان نباید بی ارزش باشد. اگر من به عنوان مخاطب بدانم میان مولف و منتقد بده و بستانی وجود دارد آن کتاب را کنار میگذارم. اکنون بیشتر میدانیم که برخی کتابهای نقد شده چه رابطهای میان مولف و منتقد آن وجود دارد بنابراین به آن اثر توجهی نمیکنیم.
بنیاقبال با اشاره به منش استاد روانشاد ایرج افشار گفت: همه میدانیم که آنچه را که ایشان در راهنمای کتاب مینوشت عین واقعیت بود بنابراین من به عنوان یک مخاطب کلمه به کلمهای را که او نوشته است میپذیرم چون این فرد در زندگیاش هم خطایی نکرده است.
وی در پایان سخنانش تاکید کرد: بنابراین کسی که اثری را نقد میکند باید سعی کند در زندگی علمیاش اشتباه و خطایی نداشته باشد تا سخنش مورد پذیرش مخاطب باشد.