| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، چهاردهمین جلد از مجموعه کتاب‌های «مشاهیر نشر کتاب ایران» ویژه «مسیح ثقفی» به کوشش مجید غلامی جلیسه از سوی انتشارات موسسه خانه کتاب منتشر شد. این کتاب به معرفی یکی دیگر از ناشران فعال در این عرصه می‌پردازد. غلامی جلیسه در مقدمه کتاب نوشته است: «نشر کتاب در ایران با سابقه‌ای دویست ساله از جمله صنوف تأثیرگذاری فرهنگی است که نقش پُررنگی در دوره‌های مختلف زمانی و در عرصه‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... داشته و دارد. اما مایه تأسف است که هیچ‌گاه این نقش پررنگ آن‌گونه که باید ظهور و بروز نداشته و کمتر بدان پرداخته شده است. تعداد کتاب‌هایی که به معرفی ناشران و فعالیت‌های آنها می‌پردازد بسیار کم و محدود است و اطلاعات ما از ناشران در دوره‌های مختلف بسیار اندک.» (ص 5) درباره این ناشر اصفهانی نیز در صفحات بعدی کتاب می‌خوانیم: «مسیح ثقفی در سال 1303 خورشیدی در محله احمدآباد، کوی ملک‌الاطباء، در خانواده‌ای اهل علم و فرهنگ پا به عرصه وجود نهاد. پدرش ابوالحسن ملک‌الاطباء و پدربزرگش میرزا عبدالکریم سلطان‌الاطباء از طبیبان مؤمن و حاذق زمان خود بودند. ثقفی در سیزده سالگی پدر خود را از دست داد و مواجهه با مشکلات زندگی، او را از به پایان رساندن تحصیلات دوره دبیرستان بازداشت.» (ص 7) ثقفی از سن نوجوانی وارد حوزه کتاب شد. در رابطه با آغاز فعالیت وی در عرصه نشر آمده است: «مسیح ثقفی در ابتدای فعالیت خود در حوزه کتاب، از سال 1316 ش. به عنوان شاگرد در کتابفروشی «تأیید» مشغول به کار شد. ثقفی پس از چند سال فعالیت به عنوان شاگرد در کتابفروشی، به علت علاقه شدید به کتاب و کتابفروشی، و حسن سلوک با مردم، به عنوان شریک این کتابفروشی به کار ادامه داد، و سرانجام در سال 1330 ه.ش با خرید محل کتابفروشی تأیید، «کتابفروشی ثقفی» را تأسیس نمود و کتابفروشی تأیید از آن پس به خیابان چهارباغ جنب خیابان فتحیه (سینما ایران سابق) منتقل گردید.» (ص 8) مسیح علاوه بر ورود به عرصه کتاب، دیگران را نیز در دنیای کتاب یاری رساند. در برخی سطور این کتاب درباره همراهی ثقفی با دیگران می‌خوانیم: «عده‌ای دیگر از کارکنان ثقفی توانستند خود به تأسیس کتابفروشی دست یازند؛ برخی از کسانی که در کنار ثقفی روش کار را آموختند و به طور گسترده به عرضه کتاب پرداختند عبارتند از: علی اشتری مدیر کتابفروشی آرش؛ صادق بحق مدیر کتابفروشی نوآوران؛ علی تابش مدیر کتابفروشی آرش، آزادی، احیاء و تابش؛ علی سعیدی مدیر کتابفروشی فرهنگ؛ حسن کاغذچی مدیر کتابفروشی میلاد؛ مرتضی کشکولی مدیر کتابفروشی آسیا؛ رضا مظفری مدیر کتابفروشی بابک؛ رحمت‌الله معلمی مدیر کتابفروشی میلاد؛ حسین موسوی مدیر موسسه پیام؛ و جواد نیلی مدیر کتابفروشی رضوی.» (ص 12) ثقفی همچنین با خلق نیکویی که داشت محل عرضه کتاب را به پاتوق دوستداران آن تبدیل کرده بود. درباره افرادی که در کتابفروشی وی آمد و شد داشتند، آمده است: «حسن خلق و سلوک انسانی ثقفی موجب شده بود که کتابفروشی ثقفی پاتوق اهالی فرهنگ باشد. بزرگانی نظیر محمدباقر الفت، سیدابوالحسن کتابی، آیت‌الله سید محمد علی روضاتی، عبدالوهاب کلانتری، بدرالدین کتابی، سیدمحمد صدرهاشمی، آیت‌الله سیداحمد تویسرکانی. مصلح‌الدین مهدوی، سیدحسین عریضی، سیدمحمدباقر کتابی، تقی کتابی، دکتر عبدالباقی نواب و منوچهر قدسی از جمله اشخاصی بودند که پیوسته و گسسته در این کتابفروشی حضور داشتند.» (ص 14) ثقفی در نشر، فرد پویا و فعالی بود. در شرح فعالیت‌های وی در این وادی نیز آمده است: «زنده‌یاد ثقفی دو انتشارات را اداره می‌کرد: نخست انتشارات و کتابفروشی ثقفی، که از ابتدای سال 1316 ش. رسما تاسیس شد و آغاز به کار نمود، و اولین کتابی که با نام این انتشارات منتشر شد کتاب «حقوق بین‌الملل خصوصی: تعارض قوانین» نوشته ارسلان خلعتبری بود. این انتشارات بعد از وفات مسیح ثقفی به کار خود ادامه داد و در سال 1363 ش. با انتشار کتاب «سیر و سلوک» از بانو امین فعالیتش پایان یافت.» (ص 14) پس از درگذشت مسیح ثقفی برخی دوستداران وی همچون استاد علامه روضاتی در کتاب «مجالس اهل ایمان» در معرفی صفات ویژه این ناشر چنین نوشته است: «مرحوم حاج آقا مسیح ثقفی بیست سال صاحب بزرگترین و معتبرترین کتابفروشی‌های اصفهان بود، و جوانی متدین، نجیب، مومن، خلیق، مهربان، عاقل و فعال بود و اصلا خستگی‌پذیر نبود. قبل از بیست سال نیز حدود ده سال درب همان مغازه که آن موقع به نام کتابفروشی تأیید معروف و صاحب آن اسمعیل نویدی بود کار می‌کرد. در بیست سال قبل نظر به مقتضیاتی نویدی آن کتابفروشی را به مرحوم ثقفی فروخت و واگذار کرد، و محل آن روبروی درب بزرگ چهل‌ستون و در جنب مطبعة حبل‌المتین بود، و آن مرحوم به دستیاری مرحوم حاج سید محمود گلستانیان، صاحب مطبعه مذکور، در امر طبع و نشر کتب پیشرفتی عظیم کرد.» (ص 29) با وجود رحلت ثقفی هنوز دوستداران و آشنایان وی، یادش را گرامی می‌دارند و به انتشار یادنامه وی همت می‌گمارند. در بخشی از کتاب چنین آمده است: «یک‌سال بعد از درگذشت مسیح ثقفی، کتابی با نام «یادنامه مسیح ثقفی» به همت ناصر مطیعی، توسط چاپخانه نشاط چاپ، و به همت دو انتشارات نیما و ثقفی منتشر گردید. در این یادنامه، بزرگان بسیاری به نگارش یادداشت‌هایی در رثای مسیح ثقفی پرداختند، که نویسندگان و عناوین یادداشت‌های آنان در این کتاب بدین قرار است: غلامرضا ثقفی (مقدمه)؛ حاج سیدمحمدعلی روضاتی (مقاله)؛ استاد جلال‌الدین همائی (شعر)؛ بانوی ایرانی (تقدیر و تشکر)؛ بی‌ریای گیلانی (مردی ممتاز)؛ حسین زرین‌فر (هنوز باورم نیست)؛ امیرقلی امینی (انسانی خدمتگزار)؛ منوچهر قدسی (یاد دوست)؛ محمدباقر کتابی (یادی از دوست راستین)؛ محمد صمصامی (حیف از آن دوست)؛ پروانه ثقفی (یک سال دوری، یک سال غم)؛ علی ماهد (بدرود حیات گفت)؛ مجله آشنایی با کتاب (ناشری که از دست رفت)؛ واعظ جوادی (در میان کتاب‌ها)؛ حسین مستحسن (حسن عمل)؛ مرتضی هادوی فرد (دو رباعی)؛ جمال ودیعی (خاطره از مرحوم ثقفی)؛ مسیح مدرسی (انسان جاویدان)؛ بدرالدین کتابی (یک ترک اولی ندیدم)؛ مرتضی تیموری (به یاد شادروان ثقفی)؛ پروین دخت ثقفی (یک سال اندوه)؛ ناصر مطیعی (حرف آخر). در این یادنامه، بزرگان دین و دانش و فرهنگ و ادب اصفهان، با درج مقالات و اشعار خود، از مرگ مسیح ثقفی اظهار تأسف نمودند، و ضمن برشمردن خصوصیات روحی و سجایای اخلاقی و خدمات فرهنگی آن مرحوم، درگذشت وی را ضایعه‌ای فرهنگی برای اصفهان دانستند.» (ص 34) چهاردهمین کتاب از مجموعه «مشاهیر نشر کتاب ایران» با عنوان «مسیح ثقفی» تدوین مجید غلامی جلیسه در 48 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و به بهای پنج‌هزار تومان در قطع پالتویی از سوی موسسه خانه کتاب منتشر شده است. |  |
↧
چگونه کتابفروشی «ثقفی» پاتوق اهالی فرهنگ شد؟/ پاسخ را در «مشاهیر نشر کتاب ایران» بخوانید
↧