به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی با دستاندرکاران برپایی بیست و هشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران که دوشنبه (23 خردادماه) برگزار شد، پیشنهادهایی برای چگونگی برپایی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران ارائه کرده و گفته بود که در طول سال گذشته، جلسات متعددی درباره چگونگی برگزاری نمایشگاه کتاب تهران با مجریان این طرح داشته و نظر وی در ابتدا این بود که نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران به چهار نمایشگاه تخصصی کتاب تقسیم و در بازههای زمانی مختلف در طول سال برگزار شود.
جنتی عنوان کرده بود که گرچه این کار طبیعتاً مزایایی داشت اما با مشاهده شور و اشتیاق حاصله از سوی لایههای مختلف مردمی و شرکت اقشار مختلف در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران به این جمعبندی رسیده است که همچون سالهای گذشته این نمایشگاه به صورت جامع برگزار شود اما ارشاد در صدد است که نمایشگاههای تخصصی همانند نمایشگاه کتب دانشگاهی، کتب کودک و نوجوان و ... در مقاطع مختلفی از سال برپا شود.
به دلیل اهمیت برپایی نمایشگاههای کتاب بهویژه نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران و نمایشگاههای تخصصی کتاب در ترویج فرهنگ کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه کشور، خبرگزاری کتاب در سلسله گفتوگو با صاحبنظران و کارشناسان حوزه کتاب و نمایشگاهی (16 گفتوگوی اختصاصی) به بررسی چگونگی برپایی نمایشگاههای تخصصی کتاب در فواصل مختلف سال، فواید و معایب این پیشنهاد پرداخت.
در مجموع آنچه از سخنان این کارشناسان برمیآید این است که در واقع، نمایشگاه کتاب تهران نوعی نمایشگاه با شیوه برگزاری مخصوص به خود است و مشابه این نمایشگاه در دنیا از نظر وسعت، کتابهای عرضه شده و تعداد بازدیدکنندگان بسیار اندک است؛ به عبارت دیگر این نمایشگاه در کشور ما جا افتاده و بیست و هشت سال به همین شکل و رویه برگزار شده، بنابراین نباید حذف شود.
البته ناگفته نماند که نمایشگاه کتاب تهران با اشکالاتی مواجه است؛ به طور مثال، از زمانی که مکان نمایشگاه کتاب تهران از محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران به مصلای امام خمینی (ره) انتقال یافت، با نوعی بیبرنامگی مواجه و همین امر باعث اُفت نمایشگاه کتاب تهران شد. بنابراین، نتیجه میگیریم که مکان نمایشگاه کتاب نیز در ترغیب و جذب مخاطبان برای حضور در نمایشگاه مؤثر است؛ بر این اساس در تعیین مکان نمایشگاه کتاب تهران، در نظر گرفتن فقط میزان دسترسی مردم به نمایشگاه، وجود وسایل حمل و نقل شهری برای بازدید از نمایشگاه و .... کافی نیست بلکه باید سایر عوامل نیز مد نظر قرار بگیرند. به طور مثال، وقتی بازدیدکنندگان در نمایشگاه کتاب تهران برای بازدید از کتابهای مورد علاقهشان در چادرهای متعدد با دمای بسیار بالا مواجه میشوند، دیگر تمایلی به حضور در این رویداد فرهنگی ندارند. تبلیغات، از دیگر عوامل ترغیب مردم برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران به شمار میآید.
در این میان همه صاحبنظران و کارشناسان با برپایی نمایشگاههای تخصصی کتاب در راستای برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران موافق بودند اما تأکید داشتند که این اقدام مهم نیازمند کار کارشناسی و بررسی ابعاد مختلف است؛ چراکه برگزاری نمایشگاههای دیگر در کنار نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، آن هم به صورت فروشِ با تخفیف، برای شرکتهای توزیع و کتابفروشیها خوشایند نیست اما اگر در برگزاری نمایشگاههای تخصصی کتاب جنبه نمایشگاهی را مدنظر قرار دهیم و از جنبه فروشگاهی آن فاصله بگیریم، اثر مثبتی خواهند داشت.
از طرف دیگر، برگزاری نمایشگاههای تخصصی کتاب برای افرادی که به هر دلیل نخواستند یا نتوانستند در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران حاضر شوند، فرصت مناسبی محسوب میشود. همچنین اگر این نمایشگاهها زمینه جذب مخاطبان حرفهای را فراهم کنند، اقدام بسیار شایستهای است.
همچنین برپایی نمایشگاههای تخصصی کتاب، باعث جبران سیستم نامناسب توزیع کتاب در کشور شده و فرصت مغتنمی برای ناشران به منظور عرضه کتابهایشان به شمار میآیند. برپایی این نمایشگاهها با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، فرصت مناسبی برای افزایش میزان نقدینگی ناشران محسوب میشود.
علاقهمندان برای دسترسی به مشروح مصاحبههای صورت گرفته در این زمینه میتوانند به جدول زیر مراجعه کنند.
ردیف
مصاحبهشونده
سخنان کلیدی
دسترسی به متن مصاحبه
1
امیرمسعود شهرامنیا، مدیرعامل مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران
از ظرفیتهای استانی برای برپایی نمایشگاههای تخصصی کتاب استفاده کنیم.
اینجا
2
حسین صفری، مدیر کمیته اجرایی بیست و هشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران
نمایشگاههای تخصصی کتاب پیش از برپایی نمایشگاه کتاب تهران برگزار شوند.
اینجا
3
فتحالله فروغی، قائم مقام کمیته فعالیتهای علمی فرهنگی و سرای اهل قلم بیست و هشتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران
هرگونه تغییر در شیوه برپایی نمایشگاه کتاب تهران نیازمند زمان بسیار است.
اینجا
4
محمدرضا توکلصدیقی، نایبرئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
ارزش نمایشگاههای تخصصی کتاب کمتر از نمایشگاه کتاب تهران نیست.
اینجا
5
سیدعباس حسینینیک، بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
چه اشکالی دارد که جز نمایشگاه کتاب تهران، نمایشگاههای کتاب متعددی در کشور برگزار شوند؟ من حتی معتقدم علاوه بر این نمایشگاهها، تعدادی نمایشگاه کتاب اینترنتی نیز برپا شوند
اینجا
6
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
نمایشگاههای تخصصی میزان دسترسی به کتاب را افزایش میدهند.
اینجا
7
پرویز بیگیحبیبآبادی، مدیر انتشارات فصل پنجم
ضرورتی ندارد همه نمایشگاههای تخصصی کتاب در یک سال برگزار شوند.
اینجا
8
عماد شاطریان، مدیر انتشارات بیدگل
برگزاری این نمایشگاهها برای افرادی که قصد دارند در کمترین فرصت و به صورت مستقیم به کتابها و منابع اطلاعاتی مورد نظرشان دست یابد یا از آخرین کتابهای منتشر شده در حوزههای تخصصی اطلاع پیدا کنند راهکار مناسبی است.
اینجا
9
محمد علی جعفریه، مدیر انتشارات ثالث
برگزاری نمایشگاههای کتاب، اختصاص بُن و خرید کتاب از سوی وزارت ارشاد تنها یک مُسکن است که نه تنها حال نشر کشور را تسکین نداده، بلکه شرایط آن را وخیمتر کرده است.
اینجا
10
رجبعلی سالاریان، مدیر امور نمایشگاههای استانی مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران
نمایشگاههای تخصصی کتاب، خلأ توزیع را جبران میکنند.
اینجا
11
مهدی فضائلی، مدیر انتشارات سروش
برگزاری نمایشگاههای تخصصی کتاب نیازمند کار کارشناسی در حوزه فرهنگ و اقتصاد حوزه نشر است.
اینجا
12
ایرج ضرغام، مدیر انتشارات فاطمی
برگزاری نمایشگاه صرفا با هدف فروش کتاب، رفتن به بیراهه است
اینجا
13
یحیی دهقانی، عضو هیأتمدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
برپایی نمایشگاههای تخصصی کتاب بهتدریج به بخش خصوصی واگذار شود
اینجا
14
حامد میرزابابایی، مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بینالمللی ایرانیان
نمایشگاههای تخصصی کتاب مخاطبان حرفهای را جذب میکنند/متأسفانه نمایشگاههای کتاب به این شکل، مانع از شکلگیری ویترینهای کتاب در استانها و شهرستانها شدهاند.
اینجا
15
مسعود کوثری، مدیر انتشارات علمی و فرهنگی
اگر مفهوم جدیدی از نمایشگاههای تخصصی کتاب مدنظر است، مانند برگزاری نمایشگاه تخصصی کتاب هنر و نمایشگاه تخصصی کتاب ادبیات، حرکت جدیدی در حوزه کتاب شکل میگیرد.
اینجا
16
کاوه کیائیان، مدیر نشر چشمه
برگزاری نمایشگاههای تخصصی کتاب کاری سخت است اما حرکت حرفهای به شمار میآید و ارزش امتحان کردن را دارد.
اینجا