حجتالاسلام محمدباقر انصاری ــ نویسنده و دینپژوه ــ در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره ویژگیهای یک اثر امروزین در حوزه دین و اندیشه گفت: مؤلفان حوزه دین و اندیشه باید ادبیات جامعه خود را جدی بگیرند.
وی افزود: با جمعآوری چند مطلب از سایتهای اینترنتی ــ که امروزه باب شده است ــ نمیتوان نویسنده شد و کتابی را به مخاطبان عرضه کرد. با فرض این که مطالب جمعآوریشده از سایتها صحت داشته باشد، خوانندگان پس از مطالعه اینچنین کتابهایی بهراحتی میتوانند پی ببرند که نویسنده در تألیف کتاب نقشی نداشته است.
این مؤلف آثار مذهبی با تأکید بر این که نویسنده باید تکلیف خود را با متن روشن کند، گفت: محققان باید مطالبی را که جمعآوری میکنند، کارشناسی کنند و در گام بعدی دست به تقسیمبندی فنی مطلب برای مخاطبان بزنند.
وی ادامه داد: نویسنده باید ادبیات جامعه و مخاطب را جدی بگیرد و آن را با متن خود تطبیق بدهد و آن را پس از پردازش نهایی به چاپ برساند. ترجمه محض متنی از عربی به فارسی، تألیف به شمار نمیآید. روند کتاب و چاپ کتاب، امروزه روند دیگری پیدا کرده است. اگر در سالهای گذشته، کتاب، تنها به دست معدودی از افراد میرسید، امروزه در رسانههای جمعی و اجتماعی به آن پرداخته می شود. با این تفاصیل باید گفت، وظیفه نویسنده در دنیای امروز بسیار سختتر از دیروز شده است.
وی درباره کتاب نوانتشار خود با عنوان «معراج محمدی: داستان کامل و مستند معراج پیامبر (ص)» توضیح داد: پنج سال قبل به فکر جمعآوری منابعی در این باره افتادم. تحقیقاتم نشان داد که داستان کامل و جامعی از معراج نداریم و تألیفات موجود فقط جمعآوری و ترجمه احادیث معراج است و جای خالی کتابی که سلسله تاریخی این ماجرا را تدوین کرده باشد، احساس میشود. همین مسئله انگیزهای شد برای این که دست به نوشتن کتابی درباره معراج حضرت محمد (ص) بزنم.
تقسیم معراج حضرت رسول (ص) به بیست بخش
محمدباقر انصاری ضمن بیان این که داستان معراج حضرت رسول (ص) را به 20 بخش تقسیم کرده است، یکی از زمینههای مغفولمانده در نگارش سیره و احوال پیامبر اسلام (ص)، را در نبود داستانی کامل از معراج ایشان دانست و اظهار کرد: وقتی داستانی مسلسلوار نباشد، به طور قطع با نقص در نتیجهگیری مواجه است زیرا داستان، زمینه کلی خود را نشان نمیدهد. وقتی داستانی کامل از برخی وقایع تاریخ اسلام نداریم، پازل این تاریخ، کامل نیست و درک و تصور کاملی از آن در ذهن ایجاد نمیشود. نکته بعدی اینکه معراج حضرت رسول (ص) را همه شنیدهاند اما از وقایع آن و جزئیات ماجرا اطلاع ندارند و شاید هیچ کس باور نکند که معراج حضرت پیامبر داستانی به اندازه 500 صفحه است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اسناد و بازنوشت داستان معراج حضرت محمد (ص) در کتاب خود گفت: در مقدمه کتاب سعی کردم با آوردن مستندات قرآنی، اسناد این واقعه را روشن کنم. آن گاه چندین بار داستان را تقسیمبندی کردم تا این که داستان معراج در 20 فصل تدوین شد.
معراج جسمی زمینی با طی الارض
انصاری درباره «طیالارض» حضرت رسول (ص) در شب معراج توضیح داد: سفر معراج که از مدینه آغاز شد، با اسبی به نام «براق» ــ که اسبی بهشتی و بالدار بود ــ یکشبه به انجام رسید. حضرت این سفر را با همین جسم خود رفتند. سفر حضرت دو مرحله داشت: زمینی و آسمانی. معراج زمینی حضرت از مسجدالحرام به سوی مسجدالاقصی بود. سفر را از مدینه آغاز کردند و بعد به کوفه و قم و سپس تا ماورای چین رفتند. آن گاه به سمت بیتالمقدس آمدند و بعد از شهر مدین و طور سینا ــ که محل مناجات حضرت موسی (ع) بوده ــ به بیتالمقدس رسیدند. در بیتالمقدس با انبیا ــ که به اذن خداوند از قبرها زنده شدند ــ نماز جماعت خواندند و با آنان گفتوگو داشتند. ایشان در مرحله دوم معراج که آسمانی بود، از صخره بیتالمقدس ــ که مانند «حجرالاسود» متبرک است ــ به آسمان رفتند.
از «بیتالمقدس» تا «قاب قوسین»
محمدباقر انصاری مراحل معراج آسمانی پیامبر اسلام (ص) در کتاب خود را چنین تشریح کرد: مرحله آسمانی معراج حضرت پیامبر (ص) از روی صخره بیتالمقدس به سوی آسمان آغاز شد. ایشان پس از رسیدن به آسمان اول وارد آن شدند و از آنجا یکی یکی آسمانها را تا آسمان هفتم بالا رفتند و در هر آسمان با اهل آن و انبیایی که آنجا بودند، ملاقات داشتند. آن گاه داخل بهشت شدند و سپس جهنم را از بیرون تماشا کردند. بعد بالاتر از آسمان هفتم به «سدرة المنتهی» رسیدند؛ جایی که اهالی پایینتر را به آن راه نیست و اهالی بالاتر نیز حق ندارند از آن پایینتر بیایند.
وی ادامه داد: حضرت بعد از «سدرة المنتهی» از هفتاد حجاب گذشتند تا به عرش رسیدند و خداوند در آنجا هم مطالب بسیاری به حضرت آموخت. بعد از عرش نیز از هفتاد حجاب عبور کردند تا به آخرین درجه به نام «قاب قوسین» رسیدند که هیچ مخلوقی جز آن حضرت، بدان مقام نرسیده است. در آنجا با خداوند گفتوگوهایی داشتند که نیمی از آن، اسرار ناگفتنی بوده و نیم دیگر را برای مردم بیان فرمودهاند.
«معراج محمدی: داستان کامل و مستند معراج پیامبر (ص)»، بهتازگی از سوی انتشارات دليل ما، در 424 صفحه، با شمارگان هزار نسخه، به بهای 20 هزار تومان منتشر شده است.
جلد و بخش ابتدایی کتاب در اینجــــــا در دسترس علاقهمندان مباحث دینی و معرفتی قرار دارد.