به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی مدیریت فرهنگی هنری منطقه 19 تهران و فرهنگسرای مهر، این مراسم در آستانه روز عرفه و اولین روز از هفته دفاع مقدس با حضور سردار عبدالله روشن مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان تهران، مریم مجتهدزاده رییس سازمان نشر آثار و ارزشهای مشارکت زنان در دفاع مقدس، لاله افتخاری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، سعید رنجبریان مدیر فرهنگی هنری منطقه 19 سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و رییس فرهنگسرای مهر، پروین مومن زحمتکش مدیر ادبیات و هنرهای نمایشی سازمان نشر آثار و ارزشهای مشارکت زنان در دفاع مقدس، یوسف سخنور مدیر انتشارات امینان، محبوبه زارع نویسنده کتاب و سرهنگ فرهانیان برادر شهیده مریم فرهانیان در سالن اجتماعات فرهنگسرای مهر برگزار شد.
«سعید رنجبریان» مدیر فرهنگی هنری منطقه 19 سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در این مراسم گفت: رویدادهای بزرگ در طول تاریخ عوامل مختلفی دارد، فارغ از اینکه، این رویدادها منجر به پیروزی یا شکست شده باشد، عوامل مختلفی در نتایج آن دخیل بوده است.
رییس فرهنگسرای مهر توضیح داد: امروز که در اولین روز گرامیداشت هفته دفاع مقدس هستیم، 8 سال دفاع مقدس نگین درخشانی بر تارک انقلاب است که عوامل و عناصر مختلفی در درخشندگی آن دخیل بودند که از جمله مهمترین آن رهبری ولایت فقیه حضرت امام خمینی (ره) و نیروهای مردمی بوده اند. سعید رنجبریان ادامه داد: هفته دفاع مقدس همچون نگینی تا همیشه زمان، بر تارک تاریخ حماسه و ایثار و پایداری آزادگان جهان میدرخشد، تاریخ ۸ ساله دفاع مقدس که پر از عشق و ایثار و مقاومت است و دعای شبانه پرچمدار وادی عشق و یاور بسیجیان و رزمندگان حضرت امام (ره)، خروش سپاهیان، بسیجیان، ارتشیان و پشتیبانی خالصانه پیر و جوان، مرد و زن را در دل خود دارد و همواره در سینه تاریخ خواهد ماند.
او با تاکید بر اینکه ذکر فداکاری و مجاهدت رزمندگان دوران دفاع مقدس موجب زنده نگه داشتن و پویایی اسلام و انقلاب اسلامی و بیانگر آمادگی و حفظ قدرت دفاعی ملت قهرمان ایران است، گفت: حضور زنان مبارز و مجاهد در دفاع مقدس از جمله عناصری بوده است که در دفاع مقدس بسیار دخیل بوده است، هرچند که شاید مستندات کمی از آن در دست باشد.
سعید رنجبریان با ابراز تاسف از اینکه مستندات کمی از مجاهدتهای زنان در طول 8 سال دفاع مقدس باقی مانده است، گفت: در طول 8 سال دفاع مقدس زنان هم حضور مسلحانه داشتهاند و هم در پشت خط مقدس جبهه حماسه های بزرگی را به ثبت رسانده و به منصه ظهور گذاشتهاند.
او در بخشی از صحبت های خود به مجاهدت های خانم فاطمه نواب صفوی فرزند نواب صفوی اشاره کرد و گفت: فاطمه نواب صفی، همپای دکتر چمران در سوسنگرد میجنگیدند و اسلحه به دست گرفته بودند و یا خانمی که با چوب دستی در سوسنگرد سربازان عراقی را به اسارت گرفته بود و چه بسیار چنین مجاهدتهایی که نیاز به بازبینی و بازنگری توسط تاریخ نگاران و نقل کنندگان تاریخ شفاهی ایران اسلامی دارد.
وی با ابراز تاسف از اینکه انعکاس مجاهدتهای زنان در طول دفاع مقدس کمتر دیده شده است، گفت: زمانی کتابی همانند کتاب دا، منتشر میشود و نگاهها متمرکز و معطوف به آن میشود و تازه مشخص میشود که چقدر زنان در مستندات کمتر دیده شدهاند. او در بخشی از صحبت های خود از سازمان نشر آثار و ارزشهای مشارکت زنان در دفاع مقدس و سایر نهادهایی که در راستای حفظ و اشاعه فرهنگ ایثار و شهادت و ثبت و ضبط خاطرات سال های دفاع مقدس تلاش میکنند، تشکر کرد.
سعید رنجبریان در این مراسم اظهار امیدواری کرد تا برگزاری این مراسم از سوی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و فرهنگسرای مهر بابی برای اقدامهای بزرگ تر در راستای حفظ و نشر نقش زنان در دفاع مقدس باشد.
دفاع مقدس قطعه نورانی از تاریخ ملت ایران است
عبدالله روشن، معاون رئیس بنیاد و مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان تهران که در فرهنگسرای مهر سخن میگفت، دفاع مقدس را یک قطعه نورانی از تاریخ پرفراز و نشیب ملت ایران دانست و گفت: دفاع مقدس، حادثه بزرگی است که افتخاری برای ملت ایران محسوب میشود.
او گفت: دفاع مقدس، افتخاری است که ما به آن مباهات میکنیم و پس از گذشت 30 سال هنوز در گرامیداشت و یاد آن ایام شکیبا هستیم. عبدالله روشن به فرموده مقام معظم رهبری اشاره کرد که اگر حادثه عاشورا که نصف روز در تاریخ به وجود آمد و تمام شد تا به امروز با گذشت بیش از 1400 سال، تاریخ تشیع و مکتب تشیع را دارد آبیاری میکند و ادامه حیات آن مدیون این راه بزرگ است، چگونه جنگ 8 ساله ما با این همه فداکاری و پایمردیها نمیتواند در کشور ما نقش اساسی ایفا نماید؟! و ادامه داد: در کشور ما جنگهای بزرگی اتفاق افتاده است که در تاریخ کمتر به آن توجه شده است، حوادث بزرگی رخ داده است، اما دفاع مقدس حادثه بسیار بزرگی بود که ملت وقتی حضور پیدا کردند، آن را در تاریخ به عنوان یک دوره تاریخی مشعشع و درخشان ثبت کردند و تا به امروز آن را زنده نگه داشتند.
وی به 4 بار اشغال خرمشهر در طول تاریخ ایران اشاره کرد و گفت: در سال 1227 هجری قمری در دوران سلطنت قاجاریه، بندری به نام خرمشهر پایه گذاری شد، وقتی که این بندر کار خود را شروع کرد، در رقابت با بندر بصره که در آن سوی اروند بود، شرایطی را به وجود آورد که حاکم بغداد در دوران حکومت عثمانی به خرمشهر حمله کرد و آن را تصرف کرد. دولت قاجار هیاتی را به ارزروم عثمانی فرستاد و در آنجا برای اینکه متجاوزین به کشور خرمشهر را تخلیه کنند، سلیمانیه را به حکومت عثمانی واگذار کرد. 20 سال بعد در 1273 انگلیس حمله میکند و خرمشهر و بوشهر را برای دومین بار تصرف میکند. در واقع خرمشهر نقطه ای از کشور بوده که همیشه مورد نظر سایر کشورها بوده و نقطه استراتژیکی بوده است که در تاریخ دنیا میتوانست، نقش آفرینی کند.
عبدالله روشن افزود: قبل از شروع جنگ جهانی دوم نیز آلمانیها از آن مبدا راه آهن را تا شمال ایران کشیدند تا به روسها دسترسی داشته باشند. آن موقع انگلیس دولت ایران را تهدید کرد که برای باز پسگیری خرمشهر، هرات را تخلیه کند. اینگونه هرات نیز به انگلیسیها واگذار میشود و خرمشهر از انگلیسیها باز پس گرفته میشود.
رئیس بنیاد و مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان تهران ادامه داد: مجددا برای بار سوم در 1320 مقارن با جنگ جهانی دوم، انگلیسیها مجددا خرمشهر را تصرف کردند و با گرفتن سرپل به نام خرمشهر ایران را به مانند کشور تحت اشغال برخورد کردند و شاه ایران را از تخت ساقط کردند.
وی علت اصلی سقوط پهلوی اول را فقدان برخورداری این حکومت از پایه مردمی دانست و گفت: شاه پهلوی شبانه توسط انگلیسیها از قدرت خلاء میشود و آن موقع بود که او توسط فراماسونر معروف محمد علی فروغی التماس کرد و عاجزانه از انگلیسیها تقاضا کرد تا اجازه دهند، بعد از او فرزندش پادشان ایران شود و انگلیسیها پذیرفتند و رضا پهلوی را به جنوب ایران و خرمشهر و از آنجا با کشتی به آفریقا تبعید کردند.
رئیس بنیاد و مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان تهران تاکید کرد: آن موقع اراده ای برای دفاع از کشور و تمامیت ارضی وجود نداشت، چرا که حکومتهایی که بیگانه آنها را به سرکار میآورد، با بدرقه بیگانه نیز تمام میشد و از این کشور میرفتند، زیرا پایههای حکومت و مشروعیتش در بلوغ مردم نبود. او تنها مقاومت مردمی در برابر تسخیر خرمشهر را مربوط به سال 1359 دانست و گفت: در سال 1359، زمانی که دشمن از عدم آمادگی ما بعد از انقلاب سوء استفاده کرده و مرزهای ما را با 12 لشکر پیاده و زرهی در نوردید و از رودخانه اروند عبور کرده و خرمشهر را تصرف کند، 34 روز، پشت دروازه های خرمشهر زمین گیر شد. سردار روشن گفت: مردم خرمشهر از زن و مرد با دست خالی، از خرمشهر دفاع کردند. در مقاومت مردم ایران اسلامی برای ممانعت از جدایی خرمشهر از ایران، جوانان خود را به پای خرمشهر ریختند تا خرمشهر در دامن جمهوری اسلامی و کشور ایران باقی بماند و خرمشهر در حالی بازپس گیری شد که دشمن را ذلیل کردیم.
رئیس بنیاد و مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان تهران در فرهنگسرای مهر با بیان اینکه دفاع مقدس امروز هزینه های ما را کاهش داده است، گفت: دفاع مقدس پشتوانهای ایجاد کرده است که قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران شده است.
عبدالله روشن ادامه داد: ایران هم اکنون در منطقه کشور ثبات است، با بررسی وضعیت کشورهای منطقه ، آرامش و امنیت جمهوری اسلامی ایران مثال زدنی است. هم اکنون ایران قدرت منطقه ای است. دنیا یک طرف می نشیند و ما به برکت شهدای انقلاب اسلامی در طرف دیگر مینشینیم و اراده خود را بر دشمن تحمیل میکنیم. اگر امروز قدرت دیپلماسی داریم به برکت خون شهداست. اینگونه در تولید علم سرآمد شدیم و در 10 رتبه اول دنیا در علم نانو و سایر علوم فنی، مهندسی، نظامی و غیره قرار گرفتیم که همگی اینها به پشتوانه دفاع مقدس است.
وی با تاکید بر اینکه در سالهای دفاع مقدس تمام دنیا ما را تحریم کرده بود، ادامه داد: اما جوانان ما با تقدیم خون خودشان و گذشتن از لذایذ دنیا ما را به این نقطه رساندند. جمهوری اسلامی ایران یک حکومت مردم پایه است نتیجه گرفت که به همین دلیل مردم با جان و دل از خاک کشورمان دفاع کردند و دفاع مقدس را تبدیل به نقطه نورانی در تاریخ ایران اسلامی کردند.
رئیس بنیاد و مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان تهران با تاکید اینکه ضرورت دارد در راس کارهای فرهنگی 8 سال دفاع مقدس را به نسل جدید معرفی کنیم، گفت: این میراث گرانبهای شهیدان را باید به نسل نو منتقل کنیم. دستاوردهای دفاع مقدس باید «دانش ضمنی» تبدیل به «دانش صریح» شود؛ دانش ضمنی است که در سینههای رزمندگان سالهای دفاع مقدس وجود دارد و به فرموده مقام معظم رهبری این گنج باید استخراج شود و پردازش شود تا قابلیت انتقال به نسل جدید داشته باشد.
او با تقدیر از فرهنگسرای مهر به دلیل برگزاری این مراسم گفت: در سالهای اخیر قدمهای بسیار خوبی برداشته شده است و سازمان نشر آثار و ارزشهای مشارکت زنان در دفاع مقدس به خوبی موفق شدهاند که این دانش ضمنی را تبدیل به دانش صریح کنند.
وی چاپ مناسب، انتخاب عنوانهای جذاب و برخورداری محتوا از نگارش روان و جوان پسند را لازمه موفقیت در انتقال این دانش به نسل جوان دانست و گفت: اینگونه دانش ضمنی که در سینههای رزمندان وجود دارد به دانش صریح تبدیل شده و قابلیت انتقال و تدریس خواهد داشت.
سردار عبدالله روشن در بخشی دیگر از صحبتهای خود با تاکید بر اینکه مادران نقش اصلی را در تربیت فرزندان دارد گفت: تمام شهدای ما از پاکدامنی مادرانشان به شهادت رسیدند و توانستند خودشان را جاودانه و ابدی کنند. این مادران بودند که فرزندان و همسرانشان را به سمت جبهههای جنگ بدرقه میکردند و خاطرات بسیاری از حماسه آفرینی مادران و زنان در سال های دفاع مقدس وجود دارد که باید نگاشته شود و برای تاریخ ثبت شود.
قلمی که در خدمت ثبت زندگی شهیدان است، سوگند یادکردنی و ارزشمند است
در ادامه مراسم بررسی نقش زنان مجاهد در دفاع مقدس که در فرهنگسرای مهر برگزار شد، لاله افتخاری، نماینده مردم تهران درمجلس شورای اسلامی، گفت: حضور محسوس امدادهای الهی در جبههها، عنایات اهل بیت (ع)، همبستگی، وحدت، غرور و هرچه خوبی که بود، در صف دوستان ما و همبستگی علیه حق مداران و عدوان و نادیده گرفتن مظلومان و شکستن همه حریمهای انسانی از طرف مقابل ما است و هم اکنون مرور آن ایام است و ما همه لحظات مدیون کسانی هستیم که این حماسهها را آفریدند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: کسانی که در راه خدا و برای دین خدا حرکت کنند، ارزشمند میشوند و به همین دلیل که شهید را با لباس خودش دفن میکنند و جایگاه شهید بر لباس و بدن او هم که جسم مادی است اثر میگذارد و دیگر غسل و کفن نیاز ندارد. در کلام خدا حتی جرقه سم اسبان رزمندگان اسلام به قدری ارزش دارد که سوگند یاد کردنی است. بنابراین اگر قلمی در خدمت نگارش و ثبت و ضبط سبک زندگی و خاطرات این بانوان شهید در میآید و هر آنچه که در خدمت این فرهنگ در میآید، اینها نیز قطعا سوگند یادکردنی میشوند.
لاله افتخاری گفت: در سالهای جنگ تحمیلی مادران همواره باعث قوت روحیه رزمندگان اسلام میشدند و فرزندان خود را با روی خندان به جبهههای جنگ روانه کردند و حالا باید خاطرات بسیار این مادران ثبت و ضبط شود. اگر حضرت زینب(س) سکوت میکردند نه خبری از عاشورا بود و نه از کربلا، بنابراین ما باید این نهضت را راه اندازی کنیم و از ظرفیتهای مختلف فرهنگی اشاره کنیم.
وی ضمن تقدیر از مدیریت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و فرهنگسرای مهر به دلیل برگزاری چنین مراسمی گفت: آنچه که همه رزمندگان در آن شریک بودند، این بود که به لبیک گویی به ولی امرشان رفتند و اینکه سفارش کردند، نگذارید ولی تنها بماند. هم اکنون در مقابل جنگ نرمی یا ناتوی فرهنگی که دشمن به راه انداخته است، باید گوش به فرمان ولی امر مسلمین باشیم و با ثبت و ضبط سبک زندگی شهدای انقلاب اسلامی راه و الگو را به نسل جوان نشان دهیم.
لزوم نگارش این کتاب را در توصیههای مقام معظم رهبری یافتم
محبوبه زارع، نویسنده کتاب زندگی به سبک اطلسیها در مراسمی که به مناسبت رونمایی از این کتاب در فرهنگسرای مهر برگزار شده بود، گفت: کتاب زندگی به سبک اطلسیها براساس توصیه مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت توجه به الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، در اردیبهشت 93 و به پیشنهاد سازمان مشارکت زنان شروع شد و در شهریور همان سال به سرانجام رسید.
او با اشاره به اینکه این اثر در 3 مجلد منتشر خواهد شد، گفت: دفتر اول، بعد فردی زندگی، دفتر دوم، بعد خانوادگی و دفتر سوم، بعد اجتماعی خواهد بود که تاکنون مجلد اول چاپ شده است.
لزوم تعریف زن در فرهنگ مقاومت
سرهنگ فرهانیان، برادر شهید مریم فرهانیان نیز در مراسم «بررسی نقش زنان مجاهد در دفاع مقدس، همزمان با آیین رونمایی از کتاب زندگی به سبک اطلسی ها» در فرهنگسرای مهر گفت: در نگارش تاریخ سالهای دفاع مقدس باید بر مردمی بودن و حضور مردم در سالهای دفاع مقدس تاکید کرد.
او با بیان اینکه در سالهای آغاز جنگ و در خرمشهر مقاومت سازماندهی شده ای وجود نداشت، تاکید کرد: این مردم بودند که شیوههای مختلف جنگی را در مقابل دشمن بعثی به کار میبردند.
وی با تاکید بر اینکه هرچه بود، کار مردم بود، گفت: ناگفتههای جنگ بسیار است که باید به صورت تاریخ شفاهی و ثبت خاطرات نوشته شود و ثبت و نگهداری شود. مردم این مقطع را هدایت کردند و ما باید مردم را ارج دهیم و با ثبت خاطراتشان آن صحنهها را تجسم کرده و حفظ کنیم.
فرهانیان با تاکید بر اینکه زنها در دفاع مقدس کارهای خارق العاده ای انجام دادند، گفت: خرمشهر 14 ماه در محاصره بود و هر لحظه احتمال سقوط شهر میرفت، کارهایی که شهیدان زن کردند، اقدامهای استثنایی بود که در کمتر جای دنیا امکان آن وجود دارد.
برادر شهید مریم فرهانیان به ذکر خاطرهای از خواهر شهیدش پرداخت و گفت: وقتی شهید مریم فرهانیان ترکش خورد به گفته کسانی که ایشان را به ماشین رزمنده برای انتقال به بیمارستان میبردند، ایشان همواره حواسشان بود و تاکید داشتند که در آن شرایط نیز حجاب کامل را رعایت کنند. او به لزوم تعریف زن در دفاع مقدس و فرهنگ مقاومت تاکید کرد.
متاسفانه در خصوصی بسیاری از زنان شهید از ابتداییترین اطلاعات محروم بودیم
مریم مجتهدزاده لاریجانی، رییس سازمان آثار و ارزشهای مشارکت زنان در دفاع مقدس نیز گفت: کتابی که پیش روی است، دفتر اول (بعد فردی) از مجموعه سه جلدی (سبک زندگی اطلسی ها) است. برای رسیدن به این محصول در ابتدا کارنامه هفت هزار زن شهید و اطلاعاتی که با تلاش بسیج خواهران در سراسر کشور به دست آمده و توسط بنیاد شهید انعکاس یافته، مورد بررسی قرار گرفت.
مجتهدزاده ادامه داد: متاسفانه در خصوص بسیاری از زنان شهید، از ابتداییترین اطلاعات نیز محروم بودیم و بسیاری از شهدای عزیز فاقد عکس بودند.
رییس سازمان آثار و ارزشهای مشارکت زنان در دفاع مقدس ادامه داد: البته ناگفته نماند که مسئولین ایثار و شهادت در راستای توصیه مقام معظم رهبری به صورت جدی و با عزمی ملی، تکمیل اطلاعات این بزرگواران را در دستور کار خود قرار داده و تیمهای تحقیقی مربوطه در سراسر کشور در حال تلاش هستند.
مریم مجتهدزاده درباره تدوین این اثر گفت: پس از بررسی اطلاعات موجود از هفت هزار زن شهید، حدود سیصد شهید شاخص احصا و براساس مولفههای فرهنگی مورد طبقه بندی محتوایی قرار گرفت. در تالیف جلد اول این مجموعه یعنی سبک زندگی فردی، شاخصهای بسیاری از شهدا با هم همپوشانی و اشتراک داشت، از این رو سعی شد تا از میان آن مشترکات، مورد جامع تر انتخاب شود. البته این انتخاب بسیار سخت بود و کاملا براساس معیار حجم اطلاعات صورت پذیرفت. از میان سیره شهدای انتخاب شده به اضافه شاخصهای مورد نظر، به محتوای دست یافتیم. با این توضیح که ارایه تاثیرگذار سبک زندگی برای نسل امروز، نیازمند طراحی هنرمندانه و به کار بردن سبک داستانی و جذاب بود.
وی ادامه داد: از این رو در خلق این اثر، تلفیقی از هنر داستانی با سبک زندگی شهید، در یک تطابق محتوایی براساس شاخص فرهنگی شهید، انجام شد. در قسمت ارمغان خون نیز به تحلیل شاخص مورد نظر پرداخته شد.