| خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- انتشارات ققنوس، در روزهای اخیر چهار مدخل جدید از «دانشنامه فلسفه استنفورد» را با عناوین «فلسفه دین کانت»، «مسئولیت جمعی و اخلاقی»، «جهان وطنی و جهانی شدن» و «فلسفه موسیقی» منتشر کرد. در بخشی از یادداشت مسعود علیا، به عنوان دبیر این مجموعه بر این دانشنامه می‌خوانیم: «بسیاری از کسانی که در ایران به نحوی از انحا کار فلسفی می‌کنند و با فضای مجازی اینترنت نیز بیگانه نیستند نام دانشنامه فلسفه استنفورد را شنیده‌اند و چه‌بسا از این مجموعه کم‌نظیر بهره نیز برده باشند. کتابی که در دست دارید حاصل طرحی برای ترجمه و انتشار گزیده‌ای از مدخل‌های این دانشنامه است با هدف گستردن دامنه تأثیر آن و فراهم کردن امکان دسترسی هرچه بیشتر خوانندگان فارسی‌زبان به مقالات رهگشایی که در این مجموعه آمده است. با توجه به ویژگی‌های دانشنامه فلسفه استنفورد، شاید بی‌راه نباشد که بگوییم برای کسی که می‌خواهد اولین بار با مسئله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود یا شناخت بهتری از آن حاصل کند، یکی از گزینه‌های مناسب این است که کار را با خواندن مدخل یا مدخل‌های مربوط به آن در این دانشنامه آغاز کند.» «فلسفه دین کانت» «فلسفه دین کانت» عنوان سی و سومین عنوان کتاب منتشر شده در مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» است. لاورنس پاسترناک، کار تالیف آن را بر عهده داشته و مریم هاشمیان نیز کتاب را به فارسی برگردانده است. در بخشی از درآمد این کتاب آمده است: «ایمانوئل کانت در سراسر دوران فعالیت [فکری]اش، درگیر بسیاری از مسائل عمده‌ای بود که فلسفه معاصر آنها را ذیل عنوان «فلسفه دین» دسته‌بندی می‌کند. این مسائل مشتمل‌اند بر براهین وجود خدا، صفات خدا، بقای نفس، مسئله شر، و ارتباط مبادی اخلاقی با عمل و باور دینی. توجه کانت در نوشته‌های دوره به‌اصطلاح «پیشانقدی»اش، یعنی دوره پیش از انتشار نقد عقل محض در سال 1781، اساساً معطوف به کارکرد و جایگاه نظری مفهوم خدا بود. لذا، در پی آن بود که مفهوم خدا را درون مجموعه‌ای از اصول فلسفی بنیادی قرار دهد که به طور نظام‌مند سامان یافته باشد، اصولی که سامان و ساختار جهان را تبیین می‌کنند.» «فلسفه دین کانت»، در چهار بخش «مرور و زمینه»، «بررسی پیشانقدی کانت در باب خدا»، «فلسفه دین کانت در دوره نقدی» و «خدا در اثر انتشار یافته پس از مرگ» تالیف شده و نویسنده این اثر را با گنجاندن «کتابنامه»، «واژه‌نامه انگلیسی به فارسی» و «نمایه» به پایان برده است. «فلسفه دین کانت» در 107 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه، به بهای 6 هزار تومان منتشر شده است. «مسئولیت جمعی و اخلاقی» ماریون اسمایلی و اَندرو اشلمن، سی و چهارمین کتاب این مجموعه با عنوان «مسئولیت جمعی و اخلاقی» را نوشته و مریم خدادادی، این کتاب را برای مطالعه علاقه‌مندان به فارسی ترجمه کرده است. کتاب حاضر، در دو بخش «مسئولیت جمعی» و «مسئولیت اخلاقی» تالیف شده است. «مسئولیت جمعی» به عنوان بخش نخست این کتاب، دارای 6 بخش است. «مسئولیت جمعی: مناقشه»، «معناداری مسئولیت جمعی : اعمال؛ قصدهای همبستگی گروهی»، «مسئولیت جمعی و ساختار گروه‌ها» و «آیا می‌توان مسئولیت جمعی را توزیع کرد؟» در کنار «رهیافت‌های بدیل به مسئولیت جمعی» و «مسئولیت جمعی و مسئله نتایج» عناوین فصول این کتاب را تشکیل می‌دهند. در بخشی از درآمد این کتاب می‌خوانیم: «مفهوم مسئولیت جمعی، مانند مفاهیم مسئولیت شخصی و مسئولیت مشترک، هم به مسئولیت علّی عامل‌های اخلاقی در قبال آسیب در جهان اشاره دارد و هم به نکوهش‌پذیری‌ای که به دلیل ایجاد چنین آسیبی به آنها نسبت می‌دهیم. از این رو، مسئولیت جمعی، همانند دو همتای خود که صبغه صرفاً فردگرایانه بیشتری دارند، تقریباً همیشه مفهومی از مسئولیت اخلاقی، و نه صرفاً علّی، است. اما یا نکوهش‌پذیری را به افراد جداگانه نسبت نمی‌دهد یا منشأ مسئولیت اخلاقی را در اراده آزاد عامل‌های اخلاقی منفرد قرار نمی‌دهد، بلکه هم مسئولیت علّی و هم نکوهش‌پذیری را به گروه‌ها نسبت می‌دهد و منشأ مسئولیت اخلاقی را در اعمال جمعی‌ای قرار می‌دهد که این گروه‌ها در مقام جمع انجام می‌دهند. مفهوم مسئولیت جمعی از آنجا که بخشی از آن چیزی است که بسیاری از فیلسوفان معاصر به آن با عنوان اخلاق گروهی اشاره می‌کنند، در سال‌های اخیر نزد فردگرایان روشن‌شناختی و هنجاری به یک سان مورد مداقه بسیار قرار گرفته است.» «مسئولیت اخلاقی» عنوان بخش دوم از این کتاب است.«زمینه تاریخی»، «آثار اخیر در باب مفهوم مسئولیت»، و «نتیجه‌گیری» عناوین این بخش از کتاب است. «مسئولیت جمعی و اخلاقی»، نیز با یادداشت‌ها، کتابنامه، واژه نامه انگلیسی به فارسی و نمایه به پایان رسیده است. کتاب حاضر در 143 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه، به بهای 8 هزار تومان منتشر شده است. «جهان وطنی و جهانی شدن» «جهان وطنی و جهانی شدن» نیز سی و پنجمین کتاب از مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» است. پاولین کلاینگلد، اریک براون و ویلیام شوئرمن نویسندگان این کتاب هستند. مهدی پارسا کتاب حاضر را به فارسی ترجمه کرده است. خوانندگان در این کتاب با دو بخش «جهان‌وطنی» و «جهانی شدن» مواجه می‌شوند. در بخش نخست، مطالبی در بخش‌های «تاریخ جهان‌وطنی»، «طبقه‌بندی جهان وطنی‌های معاصر» و «اعتراض‌هایی به جهان‌وطنی» منتشر شده است. «جهانی شدن در تاریخ اندیشه‌ها»، «جهانی شدن در نظریه اجتماعی معاصر» و «چالش‌های هنجاری جهانی شدن» عناوین بخش‌های دوم این کتاب را تشکیل می‌دهند. در بخشی از درآمد این کتاب نوشته شده است: «کلمه cosmopolitan [جهان‌وطن/ جهان‌وطنانه] که از کلمه یونانی Kosmopolites («شهروند جهان») مشتق شده، در توصیف دیدگاه‌های مهم بسیار گوناگونی در فلسفه اخلاق و فلسفه اجتماعی ـ سیاسی به کار رفته است. هسته مبهم تمام دیدگاه‌های جهان‌وطنانه این ایده است که همه انسان‌ها، بدون توجه به وابستگی‌های سیاسی‌شان، شهروندان یک اجتماع واحد هستند (یا می‌توانند و باید باشند) صورت‌های متفاوت جهان‌وطنی این اجتماع واحد را به شیوه‌های متفاوتی در نظر می‌گیرند؛ برخی بر نهادهای سیاسی تمرکز می‌کنند، برخی بر هنجارها یا روابط اخلاقی و برخی دیگر بر بازارهای مشترک یا جلوه‌های فرهنگی مشترک. در اغلب صورت‌های جهان‌وطنی، اجتماعی جهانگستر شهروندان جهان، آرمانی مثبت است که باید گسترش یابد، اما در چند صورت از جهان‌وطنی، این اجتماع عمدتاً مبنایی است برای انکار وجود وظایفی خاص نسبت به صورت‌های محلی سازمان‌های سیاسی. صورت‌های جهان‌وطنی همچنین برحسب آن تصور از شهروندی که هرکدام به کار می‌گیرند متفاوت‌اند، از جمله این‌که آیا مفهوم «شهروندی جهان» را به معنای حقیقی به کار می‌برند یا به معنای مجازی. علاقه فلسفی به جهان‌وطنی از چالش‌هایی ناشی شده است که جهان‌وطنی در مورد پیوندهای عموماً تصدیق شده با همشهریان، دولت محلی، فرهنگ‌های مشترک در سطحی محدود و نظایر آن پیش می‌کشد.» کتابنامه، واژه‌نامه انگلیسی به فارسی و نمایه، عناوین پایانی کتاب «جهان وطنی و جهانی شدن» را تشکیل می‌دهد. کتاب حاضر در 108 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه، به بهای 6 هزار تومان منتشر شده است. «فلسفه موسیقی» «فلسفه موسیقی»، عنوان سی و ششمین کتاب از مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» است. این کتاب را اندرو کَنیا نوشته و گلناز نریمانی نیز آن را به فارسی ترجمه کرده است. بر درآمد کوتاهی که بر این کتاب نوشته شده است، می‌خوانیم: «فلسفه موسیقی، مطالعه پرسش‌های بنیادین درباره ماهیت موسیقی و تجربه ما از آن است. این فلسفه، همچون «فلسفه هر چیز دیگری»، دانشی درباره حوزه مورد مطالعه‌اش را پیش‌فرض می‌گیرد. با این حال، برخلاف، مثلاً، فلسفه علم، فلسفه نوعی فعالیت هنری، مانند موسیقی، از آن دست است که اغلب مردم، صرفاً در نتیجه این‌که [مثلاً] عضو نوعی فرهنگی موسیقایی هستند، پیشینه‌ای قابل توجه در آن دارند. موسیقی در زندگی بسیاری از مردم نقشی محوری ایفا می‌کند. بنابراین، همانند آنچه در مورد پرسش‌های بنیادین متافیزیک و معرفت‌شناسی ملاحظه می‌کنیم، بسیاری از مردم نه‌تنها می‌توانند پرسش‌های فلسفی ناشی از موسیقی را به‌سرعت دریابند، بلکه معمولاً پیش از مواجهه با خود این رشته نظری و دانشگاهی، به برخی از این پرسش‌ها اندیشیده‌اند.» «موسیقی چیست؟»، «هستی‌شناسی موسیقی»، «موسیقی و عواطف»، «فهم موسیقی»، «موسیقی و ارزش» عناوین این کتاب را تشکیل می‌دهند. این کتاب نیز مانند سایر کتاب‌های مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» با کتابنامه، واژه‌نامه انگلیسی به فارسی و نمایه به پایان رسیده است. «فلسفه موسیقی» در 106 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه، به بهای 6 هزار تومان از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است. |  |
↧
چهار مدخل جدید «دانشنامه فلسفه استنفورد» منتشر شد/ از «فلسفه دین کانت» تا «فلسفه موسیقی»
↧