دکتر ایرج نوروش، پیشکسوت حوزه حسابداری و مدرس بازنشسته دانشگاه تهران، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با اشاره به لزوم توجه به بازبینی کتابهای حوزه حسابداری اظهار کرد: برای فهم دلایل شکلگیری جریان انتقادی نسبت به کتابهای حوزه حسابداری، باید ابتدا به زیربناها توجه کرد، سپس ساختارها باید مورد ارزیابی قرار بگیرند. کتاب در مجموعه نظام آموزشی یک ابزار است و اصل و ابتدای برنامهریزی آموزشی است.
چرا الگویهای درسی را تغییر دادهایم؟
وی با طرح پرسشی مبنی بر چگونگی تولید کتاب در نظام آموزش عالی افزود: آیا برای تولید کتاب، برنامهریزی صحیحی را پیشبینی کردهایم یا نه؟ هر نویسنده یا استاد دانشگاهی با سلیقه شخصی در شورای گسترش مینشیند با پیشنهادهای مختلف طرح تألیف کتابها را دچار دگرگونی و تغییرات مکرر میکنند، چرا الگویهای درسی را تغییر دادهایم؟ یک نفر باید پاسخگوی این پرسش باشد.
نوروش ادامه داد: الگوی مالی، بازاریابی و سرمایه یک الگوی وارداتی است که در طی سالها شکل گرفته و در تدوین کتابهای درسی استفاده میشود. اصل کار، برنامهریزی آموزشی و درسی است که متأسفانه در نظام آموزشی کشور ما رها شده است. موضوعاتی مانند انواع ابزارهای آموزشی شامل انواع تکنولوژیهای تا استاد و دانشگاه و دانشجو در مراحل بعدی قرار میگیرد.
نویسنده کتاب «حسابداری شعب و دوایر» افزود: دانشجویان رشته حسابداری در کشورهای صاحب علم این حوزه، در سه مقطع کارشناسی، کارشناسیارشد و دکترا تحصیل میکنند و این در حالی است که ما بهعنوان واردکننده این علم هر درس این رشته را بهصورت مجزا مانند رشته حسابداری صنعتی، رشته حسابداری مالی، حسابداری دولتی و رشتههای دیگر تبدیل کردهایم، بنابراین زیربنای کتابهای حوزه حسابداری را دگرگون میکند.
اظهارنظرهای غیرکارشناسانه مسئولان اقتصادی کشور
وی با اشاره به تأثیر فقدان رویکرد تخصصی در برنامهریزی آموزشی در رشته حسابداری گفت: در شرایطی که رشته حسابداری به زیرشاخههای متعدد تقسیم شده، کتاب نوشتن مسخره است. اظهارنظرهای غیرکارشناسانه مسئولان اقتصادی کشور فلسفه این رشته را بههمریخته که در نهایت موجب آسیب به رشته و درس حسابداری میشود.
این عضو جامعه حسابداران رسمی ایران اظهار کرد: اجرای استانداردهای حسابداری در کشور ما سلیقهای اجرا میشود. به اعتقاد برخی، تعدادی از این استانداردها بهاصطلاح باب کشور ما نیست و این در حالی است که مجموعه استانداردها باید در کتابها منعکس شود. براساس این استانداردهاست که دانشجویان میتوانند به دلایل وجود کسر در حسابها پی ببرند.
نوروش ادامه داد: ما به دنبال اختراع دوباره چرخ نیستیم، بنابراین باید در برنامهریزی درسی برای رشته حسابداری از کشورهای صاحب علم این حوزه استفاده کنیم. تا زمانیکه برنامهریزی درسی اصلاح نشود، بحث درباره کتاب بیمعنا خواهد بود. جامعیت در تدوین منابع درسی ضروری است و باید از نگاه سلیقهای و ذهنی اجتناب شود.
دانشآموختگان حسابداری، دفتردار میشوند
وی درباره وضعیت کتابهای حوزه حسابداری در شرایط فعلی گفت: 80 درصد کتابهای شاخه حسابداری از سوی یک نفر که مایل به گفتن اسمش نیستم، تولید شده است. حجم این کتابها بسیار اندک و بدون کسب دانش و تجربه کافی و بدون توجه به جامعیت این رشته به نوشتن اقدام کردهاند؛ کتابهایی که براساس نیاز دانشجوبان در هر ترم تولید شده و وقتی در جایگاه تدریس قرار میگیرند نیز مجدد به آموزش همان کتابها میپردازند. دانشی که در نتیجه این آموزشها کسب میشود، حتی برای دفترداری مناسب نیست، چه برسد به حسابداری.
نویسنده مجموعه سه جلدی «اصول حسابداری» درباره میزان رضایت دانشآموختگان حسابداری از وضعیت بازار کار این رشته افزود: دانشآموختگان حسابداری، دفتردار میشوند، حتی اگر دکترا هم اخذ کنند همان کاری را انجام میدهند که یک دیپلمه یا فوقدیپلم حسابداری انجام میدهد، چراکه همه دستگاه مالی ما دولتی است و ما در حقیقت وزارت بورس داریم و بازاری در کار نیست؛ در چنین شرایطی صورتهای مالی نداریم.