بهرام عفراوی، مؤلف کتاب «اطلس کاربردی رنگ در چاپ» در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: این اثر با «راهنمای استفاده» آغاز میشود و برخلاف کتابهای رنگ متداول که صرفاً کاتالوگ رنگ را شامل میشوند، با توضیحاتی درباره رنگ و نمایش آن در آثار گرافیک شروع میشود.
وی ادامه داد: مخاطبان این کتاب با اثرات رنگ در لوگو، تصویرسازی، پسزمینه کارهای گرافیک، متن، بستهبندی و موارد دیگر آشنا میشوند و اهمیت ترتیب رنگ و چگونگی استفاده از رنگهای پنتون در کار خود را میآموزند. از طرف دیگر مشکلات ایجاد شده در استفاده از رنگ را میشناسند.
مؤلف کتاب «اطلس کاربردی رنگ در چاپ» افزود: مخاطبان کتاب، با کارهای دو رنگ تا چهار رنگ تفکیکی، پنج رنگ و بالاتر آشنا میشوند. همچنین توضیحاتی درباره منوی رنگ در نرمافزارهای پُرکاربرد گرافیک از جمله مطالبی است که در کتاب دیده میشود.
عفراوی عنوان کرد: نرمافزارهایی مانند CorelDraw, Photoshop, Indesign و ... مطالب کاربردی بسیاری درباره رنگ، ذهن مخاطبان این کتاب درگیر می کنند. مطلب آموزشی dpi , lpi , ppiکه پایه و اساس ترام و رنگ محسوب میشود، آخرین بحث آموزشی این اثر است؛ 56 صفحه از ابتدای کتاب به بخش آموزش و اطلاعات مفید و کاربردی میپردازد.
این مؤلف ضمن بیان این نکته که انتخاب درست رنگها در یک پروژه چاپی، به لحاظ فنی، ضمن ارائه زیبا و بینقص کار، از بروز مشکلات مربوط به رنگ در زمان چاپ جلوگیری میکند، به بخشهایی از این کتاب اشاره کرد و گفت: آنچه به تجربه ثابت شده، این است که کنترل رنگها در فرآیند چاپ، کار بسیار مشکلی است. به طوری که ثابت نگه داشتن رنگ های CMYK با درصدهای مشخص در طی چاپ تیراژی بهویژه به شکل صد در صد امکانپذیر نیست. در واقع عوامل بسیاری در این مسأله دخالت دارند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* چاپ در چه زمانی انجام میشود؟ شب/ روز
* آیا نور میز کنترل رنگ مناسب و دقیق است؟
* آیا مرکب مورد استفاده از کیفیت مطلوب برخوردار است؟
* آیا چاپچی مهارت لازم را در تنظیم میزان مرکب چاپ دارد؟
* آیا تعادل بین آب و مرکب چاپ بهطور کامل برقرار است؟
* آیا دریچههای مرکب در برجهای رنگ بهدرستی تنظیم شده است؟
* فشار سیلندر چاپ و مواردی از این دست، به اندازه مطلوب و درست است؟
وی ادامه داد: اینها برخی از مواردی است که کنترل درستی درصدهای رنگ و ثابت نگه داشتن آن را مشکل و در بسیاری از موارد غیرممکن میکند. بنابراین، ارائه اطلس رنگ به شکلی که درصدها در آن 5% یا 10% تغییر میکند چندان کاربردی و عملی نیست. در واقع جدول یا اطلس رنگ با این دقت بیشتر جنبه پژوهش و تحقیق دارد و شاید در موارد بسیار بسیار نادر در کار عملی چاپ به کار آید.
مؤلف کتاب «اطلس کاربردی رنگ در چاپ» افزود: دقت کنید که گاهی تشخیص تفاوت رنگ، در اطلسهای رنگ با تغییر 5% یا 10% مشکل است. علاوه بر آن چاپ یک سفارش با یک رنگ بهویژه در زمان چاپ، به طوری که با رنگهای کناری آن در اطلس رنگ متفاوت باشد، کم و بیش امکانپذیر نیست. بنابراین، ارائه اطلس رنگ با درصدهای نزدیک به هم، کاری غیرکاربردی است و طراح گرافیک را در انتخاب رنگ به اشتباه می اندازد. بهویژه افراد ناآشنا با مقولۀ چاپ را با این توهم روبهرو می کند که چاپ چنان دقیق است که میتوان و باید انتظار این را داشت که دو رنگ کنار هم در اطلس رنگهای متداول، با هم تفاوت داشته باشند.
عفراوی اظهار کرد: به دلایل ذکر شده، در این کتاب درصد رنگها به شکل کاربردیتری ارائه شده است. تفاوت درصدها را به شکل (0 و 10 و 25 و 50 و 75 و 100) در نظر گرفتهایم و ترکیبهای ارائه شده را در 25 صفحه کامل کردهایم. بدین ترتیب با مشاهده هر صفحه بهراحتی میتوانید ترکیب هر چهار رنگ CMYK را ملاحظه کنید. این ترکیبها گاهی شامل دو رنگ، گاهی سه و گاه چهار رنگ میشود. به همین دلیل در 25 صفحۀ ارائه شده، تمامی ترکیبهای رنگی CMYK را خواهید دید و چیزی از قلم نخواهد افتاد. از طرفی آن چه بر روی رنگ و دیده شدن آن در چاپ تأثیر میگذارد، ارائه شده است. این عوامل تأثیرگذار شامل سه گروه اصلی میشود:
1- جنس چاپ شونده: در دو دستۀ اصلی، تحریر و گلاسه و دو گروه کم مصرفتر، متالایز و کرافت (به دلیل بالا رفتن تعداد صفحات و مشکل در صحافی، نمونه کاغذ کرافت حذف شده است.)
2- نوع پوشش: شامل پوششهایUV مات و براق، سلفون مات و براق (به دلیل بالا رفتن تعداد صفحات و مشکل در صحافی، نمونههای این بخش حذف شده است.)
3 - ترکیب با رنگهای فلزی: رنگهای نقرهای، طلایی
وی ادامه داد: به همین علت در این کتاب شاهد ارائه هر 25 صفحه بر روی کاغذ گلاسه و تحریر و انواع دیگر کاغذ خواهید بود. البته از آنجا که نوع کاغذ در نمایش رنگ بسیار تأثیرگذار است، شاید بهتر بود که تفاوت رنگ را روی کاغذهای دیگر هم ارائه کنیم. البته این کار را پیشتر کردهایم. کافی است به کتاب «کاغذ و چاپ» انتشارات دایره چهاررنگ (گروه پژوهشی عفراوی) رجوع کنید تا در این کتاب، شاهد تفاوت نمایش رنگ و چاپ بر روی 26 نوع کاغذ، مقوا و موارد دیگر ارائه شده در کتاب، باشید.
کتاب «اطلس کاربردی رنگ در چاپ» نوشته بهرام عفراوی با شمارگان 1000 نسخه، در 200 صفحه به زودی از سوی انتشارات دایره چهاررنگ (گروه پژوهشی عفراوی) با همکاری نشر آبان منتشر خواهد شد.