به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین رونمایی از کتاب «محرم از نگاه گردشگران فرنگی» به روایت و تصویرگری مهدی تمیزی، از ساعت 18 پنجشنبه هفتم آبان 1394 با حضور دکتر بهمن نامورمطلق، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی کشور و جمعی از اهالی فرهنگ و هنر، در حمام تاریخی دردشت اصفهان برگزار میشود.
«محرم از نگاه گردشگران فرنگی» ابتدای محرم امسال از سوی انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان منتشر شد. این کتاب، روایتگر بخشهایی کوتاه از گزارشهای برخی از گردشگران فرنگی است که محرم و آیینهای وابسته به آن را در ایران دیدهاند و در نوشتههای خود به آن پرداختهاند. این روایتها همچنین با تصویرگریهایی که نقشمایه آنها از تصویرگریهای کتابهای چاپ سنگی ایران دستچین شده، همراه شدهاند.
این کتاب با پرداختی کوتاه به روضهخوانی، دسته، تعزیه و تکیه (حسینیه) آغاز شده و سپس به بخشهایی از گزارشهای: میکله ممبره، آنتونیو دِگوی، پیترو دلا واله، گارسیا دِسیلوا فیگوروآ، فِدوت آفاناس یوویچ کِتوف، آدام اولئاریوس، ژان شاردن، ژان باپتیست تاورنیه، اوژن فلاندن، هانریش کارل بروگش، ارنست هولتسر، پییر لوتی و پیتراستفان پلبروک میپردازد.
محمدعلی ایزدخواستی (مدیر مرکز خلاقیت و نوآوری شهرداری اصفهان) در بخشی از مقدمه کتاب نوشته است: «متأسفانه ما در طول تاریخ، بیشتر ملتی شفاهی بودهایم تا کتبی؛ یعنی کمتر به ثبت و ضبط مسائل خودمان دست زدهایم. از این رو، شرح آیینهای عاشورایی این سرزمین، در روزگاران پیش از دوربین و حتی تا همین چند سال پیش، به همین نکات و گزارشهای نقل شده در سفرنامهها و اندک آثار دیگری که برجا مانده، محدود میشود. پس برای اینکه به "آنچه گذشت" دست پیدا کنیم، بینیاز از سفرنامه فرنگیان نیستیم.»
مهدی تمیزی نیز در مقدمه خود بر این کتاب نوشته است: «از روزگاران پیشین، بیشتر گردشگران فرنگی که به ایران سفر میکردند، همچون دیپلماتها، بازرگانان و مبلغین مذهبی، اگر زمان حضورشان با روزهای ماه محرم یکی میشد و آیینهای سوگواری شیعیان را میدیدند، چنان گیرایی برای ایشان داشت که بخشی از گزارش یا سفرنامه خود را به آن اختصاص میدادند. محرم در ایران، تا به امروز نیز از نگاه گردشگران فرنگی، رویدادی دیدنی، ستودنی و درخور پژوهش است.»
تمیزی در بخش دیگری از مقدمه با اشاره به تاثیر تلاشهای مستشرقان بر گردآوری و ثبت کتابهای چاپ سنگی ایرانی نوشت: «اگر نبود کوشش در گردآوری و ثبت تصویرگریهای کتابهای چاپ سنگی ایران از سوی برخی از فرنگیان، همچون پروفسور الریش مارزلف، چه بسا امروز باید برای از میان رفتن بخش دیگری از فرهنگ ایران زمین، افسوس میخوردیم. شایسته است، از گردشگرانِ پژوهشگری که با نگارش، طراحی، عکاسی، گردآوری و ثبت سندها، یادگارهایی ارزشمند بر جا گذاشتهاند و ما را در جریان حال و روز پیشینیانمان قرار دادهاند، سپاسگزار باشیم.»
از دیگر کتابهای منتشر شده به قلم تمیزی میتوان به «در سایه سرو: (پژوهشی بر سرونگارههای سنگ آرامگاهها»، «آن مهربان بردبار»، «طنز و شوخ طبعی در کشکول شیخ بهایی»، «راپورتهای ملوکانه: رویدادهای طنزآمیز دوران قاجار و کتاب دوجلدی «نصفهان» اشاره کرد.
حمام تاریخی دردشت در اصفهان، خیابان ابن سینا، بازارچه دردشت، واقع است.