به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از روابط عمومی موسسه شهر کتاب، نشست معرفی نخستین مجموعه از بهترین فیلمنامههای سینمای جهان، عصر دیروز، جمعه 22 آبان همزمان با آغاز هفته کتاب در شهر کتاب مرکزی برگزار شد.
کمبود منابع فیلمنامهنویسی در دهههای گذشته
فرهاد توحیدی، فیلمنامهنویس، در این نشست گفت: در سال 1387، پیرسون، فیلمنامهنویس درخشان آمریکایی به ایران آمده بود. از او پرسیدم چه شد که سراغ فیلمنامه نویسی رفتی و او از کتابی نام برد که نامش را دقیق به خاطر نداشت و بعد معلوم شد که آن کتاب، متنی درباره نمایشنامهنویسی بوده است. این خاطره را نقل کردم که بگویم وقتی در دهه 60 بر روی فیلمنامه نویسی متمرکز شدم، منابع زیادی در دسترس نبود و تا سال 65، تنها دو کتاب قابل اعتنا داشتیم. اصلاً فیلمنامه محلی از اعتبار نداشت.
وی افزود: از اوایل دهه به بعد، به لطف مترجمانی چون شیوا مقانلو وضعیت تغییر کرد. خوشحالم که مقانلو دبیر انتشار این مجموعه فیلمنامهها در نشر سپیدسار است. وی هم نگاه روشنفکرانه به سینما دارد و هم وجهه هنری این صنعت برایش مهم است، به همین دلیل نیز فیلمنامههایی را انتخاب کرده که از نظر آموزشی به دستاندرکاران سینما کمک خواهد کرد.
توحیدی ادامه داد: به نظر من فیلمنامه میتواند بدون در نظر گرفتن اینکه ساخته میشود یا خیر، خواندنی و جذاب باشد و اساساً یک گونه خلق ادبی به حساب بیاید. به هر حال، به نشر سفیدسار و خانم مقانلو بابت پاکیزگی چاپ و سلیقهای که در انتشار این مجموعه به کار رفته تبریک میگویم و فکر میکنم انتشار فیلمنامههای اینچنین که تمام فضاها را به صورت تفکیک شده نشان داده، برای نخستین بار در ایران رخ میدهد.
نویسنده فیلمنامه «گاهی به آسمان نگاه کن» همچنین نقد خود درباره این مجموعه را به این شرح بیان کرد: به جز این نکته که چرا فیلمنامه «کازابلانکا» که پیش از این منتشر شده، دوباره در این مجموعه چاپ شده، انتقاد دیگری ندارم. شاید بهتر بود شیوا مقانلو و همکارانش زمان و انرژی خود را برای فیلمنامه دیگری میگذاشتند هرچندکه کازابلانکا، جنبههای بسیار مثبت آموزشی دارد. انتشار فیلمنامه انیمیشن «پاندای کونگفوکار» نیز اتفاق مثبتی است چرا که اقبال جوانان به این رشته در سالهای اخیر زیاد شده و علاقهمندان به نوشتن انیمیشن نیز نیازمند منابع خوب هستند.
ترجمه و نسخه اصلی را خط به خط تطبیق دادیم
شیوا مقانلو، دبیر انتشار مجموعه «بهترین فیلمنامههای سینمای جهان» نیز در این نشست گفت: سال گذشته نشر سفیدسار با من تماس گرفت و از آغاز یک پروژه سینمایی خبر داد. نکته جالب اینکه انتشار فیلمنامه در مرحله دوم این پروژه قرار داشت و قرار بود ابتدا کتابهایی با محوریت زندگینامه کارگردانان و بازیگران بزرگ دنیا منتشر شود، اما فیلمنامهها آنچنان جذاب و جدی شد که زودتر از زندگینامهها شکل گرفت و بیرون آمد.
وی افزود: به عنوان دبیر این مجموعه صحت کارها برایم اهمیت بسیار زیادی داشته و دارد، به همین دلیل ترجمه و نسخه اصلی کتاب را خط به خط تطبیق دادیم. اساساً اسم من به دلیل وسواسی که داشتهام، با عنوان ویراستار روی این مجموعه درج شده است. لازم به توضیح است که مترجمان این مجموعه را از میان دانشجویان مستعدم در دانشگاه سوره انتخاب کردم.
وی با بیان اینکه هر بار، پنج فیلمنامه منتشر میشود، گفت: در حال حاضر پنج کتاب بعدی آماده است و تا دو سه ماه آینده وارد بازار میشود.
فیلمنامهنویسی شغل سنگینی است
سروش صحت، نویسنده، بازیگر و کارگردان نیز در این نشست گفت: سالها قبل نشر نی تصمیم گرفت مجموعه 100 سال 100 فیلمنامه را منتشر کند که فقط نزدیک به 60 مجلد آن را چاپ کرد و پروژه نیمهکاره رها شد. بهجز نشر نی، ناشران دیگری نیز انتشار پروژههایی اینچنین را آغاز کردند، اما کار آنها نیز در نیمه راه متوقف شد. خوشبختانه مجله فیلمنگار هر ماه، یک فیلمنامه منتشر میکند و امیدوارم این اتفاق برای پروژه سفیدسار رخ ندهد.
وی افزود: نکته مثبت این مجموعه دبیر آن است. مخاطب با دیدن نام شیوا مقانلو مطمئن میشود که یک ترجمه روان و درست را مطالعه خواهد کرد.
صحت در ادامه درباره سختیهای کار فیلمنامهنویسی گفت: فیلمنامه، یکی از سندهای هویت یک فیلم است و از آنجا که خودم را یک فیلمنامه نویس میدانم، باید این نکته را بیان کنم که کارگردان میتواند فیلمنامه را بهتر یا بدتر کند ولی باید آن را داشته باشد و دارد اما فیلمنامهنویس هیچ چیز ندارد و باید از ابتدا خلق کند.
بازیگر فیلم سینمایی «گاوخونی» به کارگردانی بهروز افخمی، اضافه کرد: چند سال قبل، نشر پنجره گفتوگویی از کمرون کرو و بیلی وایلدر منتشر کرده بود که وایلدر در آنجا گفته بود؛ «من کارگردان خوبی نیستم، فیلمنامهنویس خوبی هستم. فقط برای این تصمیم گرفتم کارگردان شوم که کسی نمیتوانست فیلمنامههایم را بسازد.»
صحت همچنین درباره مطالعه فیلمنامه نیز اشاره کرد: به نظرم خواندن فیلمنامه سخت است حتی برای آنها که کتابخوان هستند، اما اگر عادت کنیم، فیلمنامه خواندن هم جذاب میشود به خصوص برای کسانی که به نوشتن علاقه دارند.
مجموعه «برترین فیلمنامههای سینمای جهان» با دبیری شیوا مقانلو از سوی نشر سفیدسار منتشر میشود. «کازابلانکا»، «پاندای كونگفو كار»، «بازيگر»، «آگوست در اوسيج كانتی» و «آغاز» عناوين پنج مجلد نخست این مجموعه هستند.