| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «کاتارسیس روی کاغذ» همراه با تجلیل از دکتر حمید امجد با سخنرانی مجید غلامی‌جلیسه (مدیرعامل موسسه خانه‌کتاب)، محمد رحمانیان (نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر)، محمد چرمشیر (نمایشنامه‌نویس)، شهرام زرگر(مدرس تئاتر) و محمدناصر احدی یکشنبه 24 آبان‌ماه در سرای اهل قلم برگزار شد. احدی دبیری این نشست را به عهده داشت. امجد نمایشنامه‌نویسی را از دوره فترت بیرون آورد رحمانیان درباره چگونگی آشنایی با امجد گفت: بنده قبل از اینکه وی را بشناسم با نوشته‌هایش به ویژه با نمایشنامه فوق‌العاده «تراژدی آقای قانع» آشنا شدم، فوق‌العاده به این دلیل که این اثر در سال‌هایی نوشته شد که شاید بتوان گفت دوره فترت نمایشنامه‌نویسی بود. در این شرایط، وقتی من این نمایشنامه امجد را به اصرار عباس رنجبر خواندم، واقعا شگفت‌زده شدم از همان خطوط آغازین نمایشنامه و از احترامی که برای نمایشنامه‌نویسی قائل بود از توضیح صحنه‌نویسی درست و دیالوگ‌هایی که به قاعده و معقول نوشته شده بود. وی با بیان ویژگی‌های نمایشنامه‌نویسی امجد افزود: از جذابیت‌های بازی‌های روایی که در کار به چشم می‌آمد و بازی با کلام که به نوعی تخصص امجد است، کافی بود با جابه‌جا کردن یکی دو کلمه در واقع دیالوگ را تبدیل به یک دیالوگ چندوجهی و پیچیده کند. کاری که وی با زبان روزمره کرده بود، زبان روزمره‌ای که به واسطه حضور تلویزیون و روزنامه‌ها بی‌اجر و قرب شده و تلاش‌های افرادی مانند حمید امجد در دوره‌ای که هست و دوره پیش از آن، افرادی مانند بهرام بیضایی و اکبر رادی به ویژه در دیالوگ‌نویسی کردند، باعث شد که زبان امروز یک زیبایی خاصی پیدا کند، آن هم زبانی که حتما زبان یک قشر پایین شهری نیست که لطافت‌ها و جذابیتها یا خشونت‌های آن زبان را داشته باشد. این نمایشنامه‌نویس و مدرس تئاتر اظهار کرد: کاری که اسماعیل خلج و استادمحمد در دیالوگ‌نویسی‌شان کردند، با همین زبانی است که ما امروز از آن استفاده می‌کنیم، امجد آن‌را ورز داده، به اشکال مختلف درآورده و آن را جذاب و تبدیل به زبان دیالوگ و زبان نمایش کرده است. این ویژگی است که ما در دوره قبل آن کمتر دیده‌ایم. بی‌توجهی از سوی نویسندگانی مانند غلامحسین ساعدی، یا یک شکل پیچیده‌تری در زبان نوشته‌های رادی وجود داشت و خصوصیت ویژه‌ای که در زبان بیضایی دیده می‌شود، هیچ‌کدام از این موارد در زبان امجد وجود ندارد. وارد شدن نمایشنامه‌نویسی امجد از زبان روزمره به دنیای اساطیر رحمانیان عنوان کرد: در نمایشنامه «تراژدی آقای قانع» که امجد آن در جوانی نوشته است به نظر می‌رسد به دنبال ارائه یک زبان تازه است که برای دیالوگ‌نویسی در نمایشنامه‌نویسی معاصر ما پیشنهاد می‌کند. من بسیار خوشحال هستم که این راه را وی با نوشتن نمایشنامه‌های دیگر غنی و غنی‌تر کرد. مثلا امجد در «پاتوق اسماعیل آقا» یکی از آخرین کارهایی که در این زبان نوشته، به این زبان جایگاه ویژه‌ای اعطا کرده است. مرتبه‌ای از زبان که به سرعت از زبان روزمره فاصله می‌گیرد و وارد اساطیر و حوزه‌های دیگری می‌شود. وی در بخش دیگری از سخنانش، در پیشنهاد به مدیرعامل خانه کتاب درباره حمایت از کارهای پژوهشی امجد گفت: به نظر من سوای تجلیل که کار بسیار خوبی است و هر نویسنده‌ای به آن نیاز دارد. مسئولان خانه کتاب، در کنار این نکوداشت‌ها و بزرگداشت‌ها امکانی فراهم بیاورند تا از طریق گفت‌وگو با بالادستی‌ها (معاونان وزیر) بخشی از تحقیق‌ها و پژوهش‌ها مورد حمایت قرار بگیرد. به ویژه اینکه در پژوهش‌های حوزه تئاتر بسیار فقیر هستیم به‌طوری که کتاب‌هایی که بتوانیم درباره پیشینه تئاتر به آنها رجوع کنیم که از روی دست هم نوشته نشده و کپی نباشد، به 10 عنوان هم نمی‌رسد. این کارگردان تئاتر بیان کرد: اگر خانه کتاب بتواند برای پژوهشگرانی مانند امجد قدم پیش بگذارد و پروژه‌هایی را تعریف یا به خود نویسنده مراجعه کند تا دریابد پژوهش‌های وی در چه مرحله‌ای است یا علاقه‌مند به پژوهش در چه حوزه‌ای است، فکر می‌کنم قدم بسیار بزرگی برداشته و این نکوداشت‌ها و تجلیل‌ها سمت‌و‌سو و هدفی پیدا می‌کند و باعث می‌شود که دیگران هم از این قضیه استفاده کنند. رحمانیان خطاب به مدیرعامل خانه کتاب ادامه داد: کما اینکه امجد در برخی پژوهش‌هایش به متن‌های قدیمی آسیب‌دیده مراجعه کرده و آنها را بازنویسی کرده است. این نوع کارها نیاز به حامی دارد تا پژوهشگر در طول یک یا دو سال این طرح‌ها را انجام بدهد. بنده فکر می‌کنم وی از این نوع کارها بسیار دارد که هنوز فرصت و موقعیت آن فراهم نشد تا بتواند این کارهای ناتمام را سروسامان دهد. شما در موقعیت مدیرعاملی خانه کتاب می‌توانید چنین موقعیتی را برای پژوهشگرانی مانند امجد فراهم کنید تا کارهای پژوهشی ناتمام وی به سرانجام برسد. اداره یک نشر خاص، کار طاقت‌فرسایی است غلامی‌جلیسه، به عنوان یکی از سخنرانان این نشست، در معرفی موسسه خانه کتاب به حاضران در این نشست گفت: بنده در این جمع حضور پیدا کردم تا از امجد و انتشارات نیلا تشکر کنم. واقعیت این است که نشر به معنای عمومی آن کار بسیار مشکلی است. با توجه به اینکه اگر حیطه کار آن نشر کتاب‌های عمومی باشد، گسترش می‌یابد و مخاطب آن نیز افزون می‌شود و به تبع آن گردش مالی بهتری پیدا می‌کند و می‌تواند از پس اداره خود بربیاید اما زمانی که یک نشر در یک راستا یا یک موضوع خاص شروع به فعالیت می‌کند، آن زمان کار شکل بسیار مشکل، دشوار و طاقت‌فرسایی به خود می‌گیرد. وی افزود: از طرفی نویسندگی در موضوع خاص نیز به همین دشواری است که اشاره کردم. ما در روز جمعه سعادت این را داشتیم تا در بزرگداشت زنده‌یاد قوکاسیان در سینما چارسو مشارکت کنیم. حقیقتا افرادی مانند وی، امثال امجد و بزرگان بسیار دیگری که عمرشان را در یک راه خاص صرف می‌کنند با وجود اینکه تلاش آنها بسیار ارزشمند است و سرمایه‌های عظیم و بزرگی در ابعاد گوناگون برای کشور هستند، اما بسیاری آنها را نمی‌بینند و متوجه نیستند که تا چه اندازه حفاظت، رسیدگی و استفاده از آنها لذت‌بخش است. دبیر بیست و سومین هفته کتاب ایران بیان کرد: ما در جلساتی مانند این نشست، با ارتباط با سینمای مستند تجربی، فیلم کوتاه یا بلند و به بهانه‌های مختلف که به نوعی ربطی به کتاب داشتند، تلاش کردیم از رهگذر این نشست‌ها قدردانی کوچکی از کوشش‌های افراد پرتلاش اما دیده نشده این عرصه داشته باشیم و به نوعی افرادی را نشان بدهیم که در کنار تلاش در صحنه، در عین حال دست به قلم هستند. قصد ما از این تلاش‌ها این بوده که به این افراد کم توقع بگوییم این را بدانند که هم در آن صحنه‌ها دوستان قدردان آنها هستند و هم در این صحنه‌ها کسانی وجود دارند که هنرمندان را می‌بینند و به آنها توجه می‌کنند و ارزش آنها را می‌دانند و هر چند از دست آنها کار چندانی برنمی‌آید، اما قدردان تلاش‌های شما هستند. غلامی‌جلیسه افزود: من و امثال بنده در موسسه خانه کتاب حقیقتا کاری نکردیم و نمی‌کنیم و صرفا قصد ما یادآوری ارزش‌هایی است که شاید به یک نوعی در حوزه کتاب فراموش شده باشد و با این جلسه‌ها هم به خودمان و هم به اهالی کتاب یادآوری و هم به اهالی هنر گوشزد می‌کنیم که چنین افرادی دارند زندگی می‌کنند و در کنار کار گران‌سنگ خود، اقدام به نوشتن و اثرگذاشتن می‌کنند که کوشش برای اثرگذاری، بسیار ارزشمند است و ما افتخار این را داریم که در یک‌سال و اندی که بنده در خانه کتاب مسئولیت داشتم به بهانه‌های مختلف توانستیم جلسه‌هایی از این نوع را برپا و ان‌شاء‌لله بعد از این هم برگزار خواهیم کرد. |  |
↧
رحمانیان: امجد در نمایشنامه‌نویسی معاصر به ایرانیان زبان تازه‌ای پیشنهاد می‌کند/ جلیسه: قدردان هنرمندان قلم به‌دست هستیم
↧