محمد آخوندی، مدیر انتشارات دارالکتب الاسلامیه در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره ضرورت وقف کتاب و کتابخانه اظهار کرد: از زمانهای قدیم نسخههای خطی بسیار با ارزش وقف میشد و تعدادی از این نسخهها را مشاهده کردیم که درون آنها کلمه وقف نوشته شده است. بنابراین از گذشته وقف کتاب برای عموم مردم یا برای عده خاصی مرسوم بوده است تا همه بتوانند از کتابهای مختلف استفاده کنند.
وی ادامه داد: بعدها که مسئولیت تاسیس و اداره کتابخانههای کشور بر عهده نهاد کتابخانههای عمومی کشور و نهادهای دیگری مانند شهرداری قرار گرفت روند دسترسی مردم به کتاب هم آسانتر شد اما پیش از این دسترسی به کتاب از طریق وقف بود. به هر حال در تمدن اسلامی همواره جریان وقف کتاب و کتابخانه وجود داشته است.
این ناشر کتابهای دینی با اشاره به کتابخانه آستان قدس رضوی یادآور شد: همانطور که میدانید این کتابخانه یکی از بزرگترین کتابخانههای وقفی کشور است که کتابهای آن توسط افراد مختلف وقف شده و کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی نیز یکی دیگر از نمونههای خوب کتابخانههای وقفی است. کتاب نیز مانند یک مال است که ذات آن ثابت میماند و برای مصرف عام یا خاص استفاده میشود.
مدیر انتشارات دارالکتب الاسلامیه با بیان اینکه کتاب و کتابخانه از قدیمیترین اموالی بوده که وقف روی آن صورت گرفته افزود: حتی گاهی عمل وقف کتاب توسط دانشمندان و یا نویسندگان صورت میگرفت تا دیگران بتوانند از علم آنها بهره ببرند.
وی درباره تاثیرات وقف کتاب نیز عنوان کرد: در گذشته کتاب به ویژه نسخههای خطی با ارزش به عنوان کالایی گرانقیمت به شمار میآمدند و به همین دلیل دسترسی به آن آسان نبود و هم مانند امروز شمارگان کتاب افزایش نیافته بود بنابراین وقف کتاب در دسترسی مردم به این کالا بسیار اهمیت داشت. امروزه نیز متاسفانه وضعیت مالی افرادی که طالب علم، دانشجو یا مدرس دانشگاه هستند، با توجه به گرانی کتاب در حدی نیست که بتوانند به همه منابع اطلاعاتی خود دسترسی داشته باشند. از این منظر وقف کتاب میتواند در بهرهوری افراد از منابع اطلاعاتی تاثیرگذار باشد.
آخوندی در ادامه با اشاره به اینکه وقف کتابهای دینی و غیردینی از گذشته تاکنون مرسوم بوده گفت: کتابهای بسیاری در حوزههایی مانند پزشکی، فلسفه، تاریخ و ادبیات وقف شده و به دست ما رسیده و تنها کتابهای دینی و قرآن نبوده که وقف شده چراکه مذهب و دین ما از هرگونه اشاعه علمی که خلاف شئون انسانی نباشد و منجر به صدمه دیدن و کشتار انسانها نشود حمایت میکند. بنابراین وقف کتاب تنها محدود به کتابهای دینی نبوده است.
مدیر انتشارات دارالکتب الاسلامیه بر استفاده از شیوههای جدید وقف کتاب مانند کتابهای الکترونیک تاکید کرد و افزود: امروزه بسیاری از کتابخانهها به لحاظ محدودیت مکانی و زمانی امکان پذیرایی از کتابخوانان را ندارند، بنابراین با توجه به افزایش جمعیت و نیز دسترسی آسان به اینترنت و یا محیطهای دیجیتالی باید از وقف کتابهای الکترونیکی و یا کتابخانههای دیجیتال حمایت کرد.
در این باره بخوانید:
۱۷ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۰۰
حسینیاشکوری: سنت وقف کتاب میتواند از خاکخوردن میلیونها کتاب در کتابخانهها جلوگیری کند/ وقف کتاب و جهانشمول بودن آن
۱۷ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۵:۰۰
حجتالاسلام علی محمدی: اهمیت وقف کتاب نیازمند اطلاعرسانی است/ اهتمام سازمان اوقاف برای گسترش وقف کتابهای دینی
۲۰ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۳۰
قنبری: وقف کتابهای دینی و غیردینی توأمان صورت بگیرد/ واقفان به اثربخشی وقف توجه کنند
۲۱ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۰۰
شفیعی سروستانی: اثرات فرهنگی وقف کتاب ماندگار است/ مردم از نظر فکری و مطالعاتی فقیرند