| محمدحسن تسبیحی، فهرست‌نگار و نسخه‌شناس درباره دوستی با زنده‌یاد احمد منزوی به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: آغاز آشنایی من با استاد به کتابخانه ملک و بازار بین‌الحرمین در سال 1338 برمی‌گرد. روزی همراه استاد جلال‌الدین همایی، صادق کیا و ایرج افشار از بازار بین‌الحرمین می‌گذشتیم و منزوی را در آنجا در حال فهرست‌نگاری دیدیم و به وی سلام کردیم و آشنایی ما از این‌جا شروع شد. وی ادامه داد: سال 1349 به پاکستان رفتم و در کتابخانه گنج‌بخش، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان کتابدار شدم. در سال 1356 استاد منزوی به همین کتابخانه آمد. کتابخانه‌ای که ابتدا در شهر راولپندی بود و بعدها به اسلام‌آباد منتقل شد. بنابراین در همین مرکز، تا سال 1365 در کنار استاد به فهرست‌نگاری نسخ خطی فارسی پرداختم. البته باید بگویم در این مرکز که ریاست آن بر عهده اکبر ثبوت بود. منزوی طرحی را برای گردآوری نسخه‌های خطی موجود در پاکستان پیشنهاد کرد که این طرح پذیرفته شد و برخی افراد نیز در اجرا وی را همراهی می‌کردند. به این ترتیب، استاد به تدریج 15 جلد از «فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان» را منتشر کرد که هر جلد تقریبا 700 صفحه داشت. این فهرست‌نگار بیان کرد: استاد منزوی می‌جوشید و می‌نگاشت تا 15 جلد از «فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان» که در شبه‌قاره هند وجود داشت را به چاپ رسانید؛ مجلدهایی که اکنون در کتابخانه دبا (کتابخانه مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی) موجود است و با تکیه بر آن پژوهشگران به تحقیق و پژوهش می‌پردازند و در هر مراجعه وی را تحسین می‌کنند. از همین رو تالیف و تدوین فهرست نسخ خطی باعث شد منزوی هماره مورد توجه محققانی باشد که به مجموعه کتابشناسی‌هایش مراجعه می‌کردند. تسبیحی اظهار کرد: زنده‌یاد منزوی خود یک کتابخانه زنده و پاینده بود و روزهایی که به مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی می‌آمد در کتابخانه می‌نشست و به کسانی که مجموعه فهرست نسخه‌های خطی فارسی را بررسی می‌کردند، مشاوره و راهنمایی می‌داد. علاوه بر آن وی در این کتابخانه نیز از پای ننشست و فیش‌برداری از نسخه‌های خطی کتابخانه مرکز را به عهده گرفت که نتیجه این فعالیت انتشار مجموعه «فهرست نسخه‌های خطی كتابخانه مركز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی» شد که تا کنون یازده جلد آن به چاپ رسیده است. وی عنوان کرد: استاد از نسخه‌شناسی، فهرست‌نگاری و کتابشناسی شهرتی مانند پدرش، زنده‌یاد آقابزرگ تهرانی به دست آورد؛ شهرتی که آقابزرگ با تالیف کتابشناسی ارزنده «الذریعه الی تصانیف الشیعه» که تا کنون 28 جلد از آن منتشر شده، کسب کرد و فرزندش نیز با تلاش و مجاهدت شهرتی ادبی، فرهنگی و دینی را از آن خود کرد؛ شهرتی که با سخت‌کوشی در راه اعتلای فرهنگ فارسی‌زبانان حاصل شد. این نسخه‌شناس بیان کرد: زنده‌یاد منزوی علاوه بر 15 جلد «فهرست مشترک نسخه‌های خطی فارسی پاکستان»، 7 جلد «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه گنج بخش» را نیز منتشر کرد. همچنین به دلیل مطالعات گوناگونی که داشت، کتابچه‌های مختلفی را به یادگار گذاشت. بنده نیز پس از همراهی در پاکستان، با مساعدت وی به مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی آمدم و در کنارش به فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی پرداختم. من شعری فی البداهه به مناسبت رحلت این مجاهد عرصه فرهنگ سروده‌ام که در زیر می‌خوانید: همرهش بودم هماره در طریق عاشقی/ عشق او کاف کتاب و نون نسخه در دهان کن فیکون می‌نمود، گر عشق او ناید به دست/ جمله یاران بهر او در عشق او هوهوکنان یادگار نسخه‌های خطی و فهرست‌نگار / شد نهان از دیدگان لیکن بود در جانمان تسلیت هم تعزیت بر دوستان و عاشقان/ حامی او جمله در گنج‌بخش فهرستگان با لب خندان هماره می‌نوشت و می‌نگاشت/ نام هر نسخه که بود جام جمشیدی نشان سخنان سیدعلی آل داوود درباره زنده‌یاد منزوی: گردآوری فهرست‌واره نسخه‌های خطی بزرگ‌ترین خدمت زنده‌یاد منزوی به زبان فارسی بود |  |
↧
تسبیحی: «منزوی» خود کتابخانه‌ای زنده و پاینده بود/ شعری که در رثای استاد سروده شد
↧