| علیرضا قاسم‌خان معاون آموزشی و پژوهشی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین مسائل در حوزه سینمای مستند، بحث تحقیق و پژوهش بوده است. به همین دلیل خانواده سینمای مستند ایران باید با دانش خارج از مرزهای کشور در این حوزه و همچنین دانش مولفان و نظریه‌پردازان ایرانی آشنا شوند. وی افزود: مولفان و نظریه‌پردازان ایرانی زمینه‌ای لازم دارند تا تجارب و نظریات خود در حوزه سینمای مستند را مکتوب کنند. ما می‌دانیم که بخش خصوصی به دلایل مختلف نمی‌تواند، حمایت چندانی از این روند داشته باشد. به هر حال مستندسازان نه مانند هنرپیشه‌های حرفه‌ای سینما، برای مخاطبان عام مورد توجهند و نه مباحث مطرح شده توسط آنها، به درد عموم مخاطبان می‌خورد. به همین دلیل باید بستری برای حمایت از ناشران برای تولید منابع و کتاب‌های آموزشی فراهم شود. نتیجه مستقیم این حمایت گسترش دانش تئوریک ساخت فیلم مستند است. انتشار 16 کتاب تخصصی سینمای مستند تا سال 1396 قاسم‌خان ادامه داد: از سال 1392، معاونت آموزش و پژوهش مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بر عهده من گذاشته شد. از همان سال با انجام کارهای کارشناسی و مخاطب سنجی، برنامه انتشار 16 کتاب در حوزه سینمای مستند و تجربی و همچنین انیمیشن، تا سال 1396، طرح‌ریزی شد. چهار عنوان نخست از این مجلدات با عنوان‌های «شکل‌شناسی و گونه‌شناسی فیلم مستند» نوشته احمد ضابطی جهرمی، «مستندسازان سخن می‌گویند» نوشته لیز استابز و ترجمه شاپور عظیمی، «واقعه در قاب» نوشته احمد طالبی نژاد و «کتاب ــ کارگاه هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران» به اهتمام سیدمجید رحیمی، در سال گذشته (1393) و در خلال برگزاری هشتمین دوره جشنواره سینماحقیقت منتشر شدند. وی همچنین درباره کتاب‌های منتشر شده به مناسبت نهمین دوره جشنواره سینماحقیقت، گفت: امسال نیز به مناسبت نهمین دوره جشنواره چهار کتاب «دگرخوانی سینمای مستند» نوشته محمدرضا اصلانی، «هنر دقت: کلام و تصویر در مردم‌نگاری» نوشته مایکل اوپیتس و احمد الستی و ترجمه محمد همتی، «تاریخ نوین سینمای مستند» با ترجمه و سرویراستاری مازیار اسلامی و «سینمای مستند و باستان‌شناسی» به اهتمام علیرضا قاسم‌خان را منتشر کردیم. قاسم‌خان درباره دلیل انتشار این مجلدات نیز توضیح داد: ما در برنامه‌ریزی‌های خود برای انتشار کتاب، مدام به این فکر می‌کردیم که چرا بزرگان سینمای مستند ایران که صاحب تفکر و اندیشه خاص در این حوزه هستند، برای پژوهش یا انتشار کتاب‌های خود مشکلات بسیاری دارند. به هر حال زمانی که کار این بزرگان منتشر شود، جوان‌هایی که کنار اینها حضور دارند نیز برای انجام پژوهش مجاب می‌شوند. معاون آموزشی و پژوهشی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی اضافه کرد: کتاب استاد محمدرضا اصلانی مستندساز پیشکسوت و صاحب سبک سینمای ایران نیز در راستای انتشار پژوهش‌های بزرگان سینمای مستند ایران کار شده است. مفهوم «دگرخوانی» بازیافتن معانی و دوباره بررسی کردن است. استاد اصلانی در این کتاب به صورت میان‌رشته‌ای و با بررسی نقاشی ایرانی و دیگر هنرها به بازخوانی مفهوم سینمای مستند پرداخته است. دیگر کتاب‌ها نیز بر اساس نیازسنجی‌های صورت گرفته، منتشر شده‌اند؛ به عنوان مثال اکثر کتاب‌های موجود به زبان فارسی درباره تاریخ سینما و تاریخ سینمای مستند تا سال 1970 را دربر می‌گیرد. بر این اساس ما کتاب «تاریخ نوین سینمای مستند» را که مباحثش تا فیلم‌های ساخته شده در سال 2000 را شامل می‌شود، منتشر کردیم. انتشار نخستین کتاب درباره ارتباط سینمای مستند با علم باستان‌شناسی در بازار کتاب‌های سینمایی ایران پیشتر کتابی درباره ارتباط سینمای مستند با علم باستان‌شناسی منتشر نشده بود. «باستان‌شناسی و سینمای مستند» نخستین منبع در این حوزه به شمار می‌آید. قاسم‌خان در توضیح محتوای این کتاب گفت: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سال گذشته (1393) نخستین همایش بین المللی فیلم مستند و باستان‌شناسی را برگزار کرد. کشور ما بهشت باستان‌شناسان است. تقریبا از زمان شروع نخستین حفاری‌ها رابطه‌ای میان مستندساز و باستان‌شناس وجود داشته است. وی افزود: این ارتباط ابتدا به ثبت عملیات حفاری محدود می‌شد، اما با گذشت سال‌ها فیلم‌های هنری نیز از این عملیات‌های حفاری ساخته شده و در ادامه خود این فیلم‌ها به نوعی بدل به نگاهی جدید به تاریخ و مفاهیم باستان‌شناسی شدند. در همایش سال گذشته تعدادی مقالات با کیفیت بالا به دست ما رسید که آنها را تنظیم و در قالب یک کتاب منتشر کردیم. در اینجا لازم است اشاره کنم که یکی از برنامه‌ها ما این است که مقالات ارائه شده در همایش‌هایمان را هرچه سریع‌تر به دست مخاطبان برسانیم. قصد نداریم با ناشران خصوصی رقابت کنیم قاسم‌خان در ادامه این گفت‌وگو به استقبال مناسب مخاطبان از چهار عنوان کتاب منتشر شده از سوی این مرکز در سال گذشته، اشاره کرد و گفت: دوستانی که پیشتر در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مسئولیت داشتند، تلاش‌های مناسبی انجام دادند و کتاب‌هایی را منتشر کردند که متاسفانه بسیاری از آنها از جانب مخاطبان مورد استقبال قرار نگرفت. در دوره جدید ما ابتدا از خود سوال کردیم که آیا کتابی که قرار است منتشر کنیم، به فروش می‌رسد و خریدارانی، به‌جز دولت، دارد؟ این مستندساز و تهیه کننده سینما ادامه داد: مرکز گسترش به هیچ عنوان قصد رقابت با ناشران خصوصی در زمینه تولید کتاب را نداشته و در ادامه نیز نخواهد داشت. به همین سبب ما برای انتشار کتاب، ابتدا به ناشران مراجعه و به آنها اعلام کردیم که اگر برنامه انتشار کتاب‌هایی در حوزه سینمای مستند را دارند، حمایت خواهیم کرد. اتفاقا برنامه‌ریزی‌های نهادهای دولتی مانند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی باید به گونه‌ای باشد که بر اساس آن بخش خصوصی رشد کند. در مواردی که بخش خصوصی توانایی این کار را ندارد، نهادها باید وارد شوند. آرزوی ما به عنوان بازوی حمایتی دولت در سینمای مستند، این است که بخش خصوصی به ما کاری را پیشنهاد دهد و ما از آن حمایت کنیم. وی در ادامه با اشاره به این نکته که مرکز گسترش از انتشار مناسب کتاب از نظر ظاهر نیز غفلت نخواهد کرد، گفت: بسیاری از نهادهای دولتی که کتاب منتشر می‌کنند، چون نیازی به برگشت سرمایه حس نمی‌کنند، تمام تلاش خود را برای ارزان تمام کردن کتاب به کار می‌برند، اما ما از سال 1392 تصمیم گرفتیم که کتاب‌هایمان بهترین نوع چاپ و بهترین گرافیک را داشته باشد. ما باید کتاب را زیبا و نفیس منتشر کنیم تا دیده شود، چرا که هدف ما گسترش دانش مستندسازی است و اگر کتاب‌ها دیده نشوند و مخاطبان رغبتی به خریداری آنها پیدا نکنند، طبعا این دانش فراگیر نمی‌شود. استقبال مناسب مخاطبان از کتاب‌های مرکز گسترش سینمای مستند معاون آموزشی و پژوهشی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در بخش دیگری از این گفت‌وگو به استقبال مناسب مخاطبان از کتاب‌های منتشر شده این مرکز در سال گذشته اشاره کرد و گفت: چند مساله باعث می‌شود که یک کتاب مورد توجه قرار گیرد: یکی اینکه نویسنده و یا مترجم کتاب چه کسی است و دیگر اینکه کتاب چه نیازی را از جامعه مخاطب برطرف می‌کند. همچنین پخش مناسب کتاب نیز در این زمینه مساله مهمی است. از کتاب‌هایی که تاکنون منتشر کرده‌ایم، یک اثر به چاپ دوم رسیده و مطمئن هستم باقی کتاب‌ها نیز به چاپ‌های دیگر خود خواهند رسید، چرا که اکنون نسخه‌های چندانی از این کتاب‌ها در انبار ما نمانده است؛ همچنین میزان فروش ما در نمایشگاه کتاب امسال نیز در حدود چهار و نیم میلیون تومان بوده است. این در صورتی است که در دوره‌های گذشته بیشترین میزان فروش غرفه انتشارات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حدود 700 هزار تومان بوده است. این مساله نشان می‌دهد که این کتاب‌ها مورد نیاز جامعه مستندساز واقع شده است. باید اشاره کنم که ما درآمد حاصل از فروش این کتاب‌ها را نیز برای انتشار کتاب‌های جدیدتر سرمایه‌گذاری خواهیم کرد. ساخت تیرزهایی برای تبلیغ کتاب قاسم‌خان همچنین به ساخت تیزرهایی برای تبلیغ کتاب‌های تولید شده در این مرکز نیز اشاره کرد: کار مهم دیگری که در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در این سال انجام گرفت، ساخت تیزرهای تبلیغ کتاب‌های تولید شده در این مرکز برای پخش در ایام برپایی نهمین جشنواره سینماحقیقت بود. وی ادامه داد: این تیزرها 90 ثانیه‌ای هستند و مابین پخش فیلم‌ها در سینما برای مخاطبان به نمایش در می‌آیند. این کار یک ایده مناسب و بدون هزینه بود و امیدوارم که در میان دیگر نهادها نیز عمومیت پیدا کند. نهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت از 22 تا 28 آذر (1394) در دو سینمای فلسطین و سپیده برگزار می‌شود. |  |
↧
قاسم‌خان: مرکز گسترش سینمای مستند 16 کتاب تا سال 96 منتشر می‌کند/ انتشار چهار کتاب تخصصی به مناسبت جشنواره سینماحقیقت
↧