| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم رونمایی از کتاب «هنر دقت: کلام و تصویر در مردم‌نگاری» نوشته مایکل اوپیتس و احمد الستی و ترجمه محمد همتی، عصر امروز سه‌شنبه 24 آذر، در حاشیه سومین روز از برپایی نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران (سینماحقیقت) با حضور محمدرضا اصلانی، احمد الستی و بهروز محمودی بختیاری در سالن شماره 3 سینما فلسطین برگزار شد. «هنر دقت» و آموزش تشرف به آیین‌ها محمدرضا اصلانی، مستندساز پیشکسوت در این مراسم گفت: معمولاً در فیلم‌های مستند مردم‌نگارانه، به ویژه در ایران فاصله‌ای بین سوژه و سازنده اثر وجود داشته است، اما در این کتاب این فاصله معکوس شده است. در واقع اوپیتس در این کتاب و در فیلم‌هایی خود به مستندسازان آموزش می‌دهد که چگونه به آیین‌ها تشرف پیدا کنند. وی افزود: به عبارتی دیگر آموزش مهم اوپیتس این است که مستندسازان نباید از بیرون به آیین‌ها و مناسک نگاه کرده و درباره آن تحلیل کنند، بلکه خود باید در دل جریان حضور داشته باشند. اصلانی ادامه داد: اوپیتس به نوع نگاه کلود لوی استروس به آیین‌ها و مناسک، اعتقاد دارد. استروس اعتقاد داشت که مردمان باستانی و اقوام بدوی پیشامنطقی نیستند و دگرمنطقی هستند. این درست برخلاف نظریات برانیسلاو مالینوفسکی است. مالینوفسکی یک نگاه استعماری به قبیله‌های بدوی داشت و بیان می‌کرد که این انسان‌ها پیشامنطقی هستند. این مستندساز همچنین به کمبود منابع مطالعاتی در سینمای مستند ایران اشاره کرد و گفت: جای خالی این کتاب به شدت به چشم می‌آمد و من از مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برای تولید این کتاب و در اختیار گذاشتن آن به جامعه فیلم مستند ایران، کمال تشکر را دارم. روش اوپیتس با دیگر مردم‌نگاران تفاوت ماهوی دارد احمد الستی نیز در این مراسم گفت: مایکل اوپیتس، مردم‌شناس آلمانی، استاد من در دانشگاه تگزاس آمریکا بود. روش این مردم‌شناس و مردم‌نگار با دیگران تفاوت ماهوی دارد. این کتاب نیز حاصل گفت‌وگوهای من با ایشان است. اوپیتس اعتقادات خاصی داشت و به هیچ عنوان مانند دیگر مردم‌شناسان و فیلمسازان حوزه مستند، رفتار نمی‌کرد. به عنوان مثال وی تاکید کرد که گفت‌وگوهای ما بدون هیچ‌گونه توقفی انجام شود و این اتفاق نیز رخ داد. وی افزود: اوپیتس اعتقاد داشت که این کتاب و حتی سؤالات من باید در یک عالم ماورایی اتفاق بیفتد. به همین دلیل نیز ما در حین انجام این گفت‌وگوها نه چیزی خوردیم و نه چیزی نوشیدیم و نه حتی برای ثانیه‌هایی کار را متوقف کردیم. فیلم‌هایی نیز که اوپیتس ساخت همه به این صورت هستند، یعنی مخاطب پس از گذشت لحظاتی از فیلم احساس می‌کند که در یک عالم دیگری از این دنیای مادی قرار دارد. الستی ادامه داد: اوپیتس دو سال پیش و در جریان برپایی هفتمین دوره جشنواره سینماحقیقت به ایران آمد و ورک‌شاپی را نیز برای مستندسازان برگزار کرد. در این دوره نیز قرار بود که به ایران بیاید، اما زمان برپایی جشنواره مصادف شد با آیین رونمایی از ترجمه همین کتاب به زبان ماندارین در کشور چین و ایشان نیز قول داده بود که در این رونمایی حضور پیدا کند. ویژگی مثبت «هنر دقت» در دیالوگ محور بودن آن است بهروز محمودی بختیاری، عضو هیات علمی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران نیز در این مراسم گفت: سه دهه نخست قرن بیستم، سال‌های مبارکی برای مطالعات مردم‌شناسی و همچنین مطالعات میان‌رشته‌ای این حوزه با سینمای مستند و زبان‌شناسی بود. در این دوران درباره دو قوم سرخپوست و اسکیموی آمریکا کارهای مناسب و مطالعات مهمی انجام شد. وی افزود: آموزش اوپیتس در این کتاب دو مورد مهم است؛ نخست اینکه شهامت ورود به عرصه را داشته باشیم و دوم اینکه به روحیه ماجراجویی دست پیدا کنیم. محمودی بختیاری ادامه داد: ویژگی مثبت این کتاب در دیالوگ محور بودن آن است. همه ما می‌دانیم که پیچیده‌ترین مباحث فلسفه سقراطی با دیالوگ‌هایی که افلاطون نوشت، به خوبی قابل فهمیدن است. در این کتاب نیز احمد الستی در مقام یک پرسشگر هوشمند به سراغ اوپیتس رفته است. پاسخ برخی سوالاتی که وی پرسیده از پیش مشخص است، اما به دلایلی چون ثبت در تاریخ و فهم بهتر مخاطبان از این سؤالات صرفه‌نظر نشده است. این مترجم و عضو هیات علمی دانشگاه تهران همچنین به دیگر آموزه‌های اوپیتس در این کتاب اشاره کرد و گفت: اوپیتس در این کتاب به ما آموزش می‌دهد که هنرمند اصیل خالق اثر جمیل است و این نکته‌ای است که مستندسازان ایرانی هیچ‌گاه نباید فراموش کنند. کتاب «هنر دقت: کلام و تصویر در مردم‌نگاری» نوشته مایکل اوپیتس و احمد الستی و ترجمه محمد همتی با شمارگان هزار و 200 نسخه از سوی نشر رونق و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، به مناسبت برپایی نهمین دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران (سینماحقیقت) منتشر شده است. |  |
↧
اصلانی: توجه به نگاه درونی به آیین‌ها از ویژگی‌های «هنر دقت» است/ الستی: گفت‌وگوهای کتاب در فضایی ماورایی انجام شد
↧