به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، محمدرضا جوادییگانه صبح امروز یکشنبه (29 آذرماه) در بزرگداشت هفته پژوهش که در محل این پژوهشگاه برگزار شد گزارشی از فعالیتهای یکساله سازمان ارائه داد و گفت: طی چند سال اخیر به ویژه در آغاز دولت یازدهم فرصتی مناسب برای علوم اجتماعی، فرهنگ و هنر ایجاد شد و در واقع این دوره در این حوزه به هنگام بود چرا که اقبال عمومی و دانشگاهی به وجود آمد.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ادامه داد: همچنین پیدایش مسایل اجتماعی و پیچیده شدن آن موجب شد راهحلهایی برای حل این مسایل از سوی علوم اجتماعی مطرح شود.
وی با بیان اینکه دو رویکرد اصلی در تحلیل مسایل وجود دارد، افزود: یک رویکرد نگاهی است که همه چیز را سیاسی میبیند و نگاه دیگر نگاهی است که رویکرد حذفی به مسائل دارد به هر حال پیچیدگیهای مسایل اجتماعی راهحلهای خاص خودش را میخواهد و این راهحلها اقبال به علوم اجتماعی را زیاد کرده است. خوشبختانه ارادهای برای حل مسایل اجتماعی و فرهنگی ایجاد شده است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه موقعیتهای مناسبی در بخشهای مختلف دولت برای علوم اجتماعی ایجاد شده اظهار کرد: این فرصت مناسبی برای بسط مساله اجتماعی و توجه به امور اجتماعی و فرهنگی است.
عدالت فرهنگی؛ دغدغه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
جوادییگانه، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات را بازوی پژوهشی وزارت ارشاد دانست و عنوان کرد: مرجعیت پژوهش فرهنگی در کشور با این مرکز است و این مرجعیت از ابتدای دهه 70 وجود داشته است. در واقع در این حوزه همه تلاشها از ابتدا از سوی وزارت ارشاد صورت گرفته و پژوهش فرهنگی نیز از همین وزارتخانه آغاز شده است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه دغدغه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عدالت فرهنگی است، گفت: ما دولت و حکومت را رقیب موسسههای فرهنگی بخش خصوصی دانشگاهها نمیبینیم بلکه آن را هماهنگکننده بین فعالیتها میدانیم.
وی تاکید کرد: دولت باید پژوهشهایی را که دشوار است برعهده بگیرد به همین دلیل تمام کتابها و پژوهشهایی که در این پژوهشگاه انجام شده به صورت پی دی اف روی سایت کتابخانه پژوهشگاه قرار گرفته است و طرحهای ملی ارشاد نیز به تدریج روی سایت بارگذاری میشود چرا که معتقدیم هر طرحی که با بودجه عمومی اجرا میشود باید در اختیار همگان قرار بگیرد.
این مقام مسئول در ادامه با اشاره به برگزاری 13 دوره جشنواره پژوهشی فرهنگی سال گفت: زمانی که گفته شده بود پژوهش جشنواره نمیخواهد این جشنواره تاسیس شد و اکنون در آستانه برگزاری چهاردهمین دوره این پژوهش هستیم.
جوادی یگانه با بیان اینکه پژوهشگاه معرکه آراء است گفت: یکی از آسیبهای علوم اجتماعی پژوهشهای قبیلهگرایانه است چون هر کس میخواهد با کسانی که نظراتشان با آن هماهنگ است کار کند اما ما تلاش کردیم در پژوهشگاه همه صاحبنظران با همه دیدگاهها درگیر باشند و در همین راستا با انجمنهای علمی مهم کارهای گروهی انجام دادهایم.
وی پاسخگویی سریع به نیازهای فرهنگ جدید را یکی دیگر از فعالیتهای این پژوهشگاه عنوان کرد و افزود: در همین راستا کتاب «جستارهای در ایران پساتوافق» و کتاب «ایران در آستانه انتخابات» منتشر شده است و به زودی مسایل و مشکلات اجتماعی ایران به تفکیک استانها کتاب میشود و در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد. همچنین در پژوهشگاه به مناسبت اربعین، ماه رمضان، فاجعه منا و... نشستهایی برگزار شده است.
طرح مصرف کالای فرهنگی و کتابخوانی موج سوم طرح ملی
جوادییگانه در بخش دیگری از سخنانش به حمایت از پژوهشهای فرهنگی در کشور از سوی این پژوهشگاه اشاره کرد و گفت: در همین راستا 38 تفاهمنامه با نهادهای مختلف انجام شده است.
این مقام مسئول به ترجمه آثار کلاسیک مطالعات فرهنگی و علوم ارتباطات نیز اشاره کرد و گفت: از آنجایی که از کارهای کلاسیک استقبال نمیشود تلاش کردیم که این متون ترجمه و منتشر شود همچنین فرصت گفتوگو با برگزاری بیش از یکصد نشست در پژوهشگاه فراهم شده است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اجرای دو طرح ملی الگوی نظری دکترین توسعه فرهنگی در جهان اسلام و طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور گفت: تلاش شده تا از نظرات تمامی صاحبنظران برای تدوین یک متن اولیه استفاده شود چون طرحهای ملی ارشاد مهمترین برند این پژوهشگاه هستند. پیش از این نیز طرح ملی ارزشها و نگرشها در دو موج انجام شده بود اما متاسفانه این روند که هر پنج سال یکبار انجام میشد، متوقف شد اما اکنون موج سوم آن در حال انجام است.
به گفته جوادییگانه، طرح مصرف کالای فرهنگی و کتابخوانی موج سوم طرح ملی نگرشها و ارزشها و طرح ملی سنجش ذائقه موسیقی ایرانیان از جمله طرحهایی است که توسط این پژوهشگاه در دست اجراست.
وی در بخش پایانی سخنانش انحصارگرایی در ارایه دادههای آماری را یکی دیگر از مشکلات طرحهای ملی عنوان کرد و افزود: ما تلاش کردیم در این دو طرح ملی مدیران کل را مشارکت دهیم و تلاش نمیکنیم که انحصار طرحهای ملی در اختیار ارشاد باشد.
سرمایه اجتماعی حلقه مفقودهای است
غلامرضا غفاری نیز در بخش دیگری از این نشست توضیحاتی را درباره طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور ارائه کرد و گفت: از دهه پایانی قرن بیستم بحث سرمایه اجتماعی به عنوان یک دارایی در جوامع مطرح شد و وضعیت توسعه و پیشرفت کشورها بر این مبنا معنا میشود.
مسئول دو طرح ملی الگوی نظری دکترین توسعه فرهنگی در جهان اسلام و طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور ادامه داد: سرمایه اجتماعی حلقه مفقودهای است که به توسعه کشورها کمک میکند و این بحث از دهه 80 در ایران مورد توجه قرار گرفته است و شاید قبلتر از این هم این بحث به صورت غیرمستقیم از دهه 50 مطرح شده باشد.
وی افزود: طرح مستقیم سرمایه اجتماعی به تصویب برنامه چهارم توسعه پس از انقلاب برمیگردد البته در برنامه سوم نیز آیتمهایی در این باره مطرح شده بود اما در نهایت در سال 83 نخستین سنجش سرمایه اجتماعی توسط وزارت کشور انجام میشود و اکنون در دوره جدید دوباره ضرورت این بحث مطرح شده است.
غفاری یادآور شد: این طرح در پایان سال 92 تصویب شد و پس از آن تلاش شده تا از نظرات همه استادان و صاحبنظران که در این باره تولید ادبیات کردهاند، استفاده شود.