خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- مهدی زارع، عضو هیأت علمی پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله: نقش طرح موضوعات مختلف در جوامع امروز برعهده رسانهها یا وسایل ارتباط جمعی است. با تخصصی شدن حوزههای علمی و حرفهای، خبرنگاری تخصصی در حوزههای مختلف بیش از پیش توسعه یافته است. اهمیت خبرنگاری تخصصی در زمینههای گوناگون نشر، از الزامات ترویج حوزه مزبور است. این الزامات را بهطور خلاصه بهصورت زیر میتوان صورتبندی کرد:
1- محدودیتها و کمبود شمارگان در حوزه نشر و کتابخوانی (و به ویژه خرید کتاب) بهطور خاص و حادتر در حوزه کتاب علمی نمایان است. کمتر ناشری یافت میشود حتی برای مولف یا مترجمی که قبلا کتابی پرمخاطب در حوزه علم به انتشار رسانده، سرمایهگذاری مجدد کند. دلیل این امر نیز روشن است؛ مردم (آنها که به کتاب و حوزه نشرعلاقهمند هستند) کمتر به حوزه کتاب علمی علاقه نشان میدهند. بازگشت سرمایه در این حوزه تضمین شده نیست. کتابهایی که نزدیک به این حوزه هستند و میتوانند پرفروش و پر مخاطب باشند، عمدتا کتابهای شبهعلمی و بعضا علمی - تخیلی هستند.
نقش خبرنگاران تخصصی این حوزه، تمایز علم از شبهعلم و تفکیک هر یک و نشان دادن اهمیت حوزه علم با توجه به نگاه دانشمندان و نویسندگان این کتابهاست. این وظیفه مهم و خطیری است، چراکه بخشی از شکلدهی به افکارعمومی مربوط به انتشار و خوانده شدن همین کتابهای علمی (یا ظاهرا علمی ولی در واقع شبهعلمی) است.
2- در وسایل ارتباط جمعی دیگر اعم از رادیو و تلویزیون و شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، توئیتر، تلگرام، اینستاگرام و لینکدین نیاز به خبرنگاران تخصصی و خبره در زمینه علم و فناوری به شدت حس میشود. با توجه به ویژگی برخط (آنلاین) بودن این شبکهها، سرعت عمل از ویژگیهای عمومی کار و فعالیت در این شبکههاست. ولی مساله مهم با توجه به تخصصی بودن و حجم اطلاعات در هر حوزه، لزوم مطالعه (عمیق و دائمی) در یک حوزه خاص حرفهای و تخصصی از سوی خبرنگاران است.
برخط بودن و ارسال خبر بهصورت آنلاین بدون مطالعه و ارتقای علمی خبرنگار، دست بالا به ارسال مجدد و سریع اخبار و مطالبی دیده شده در صفحات گوناگون دیگر و فراتر از آن به ترجمه هر موضوعی که بهنظر خبری مهم بیاید، میانجامد. این موضوع میتواند به آفتی برای حرفه خبرنگاران تخصصی حوزه علم منجر شود.