دکتر حسن بلخاری ــ مؤلف و پژوهشگر حوزه مطالعات اسلامی و فلسفه هنر ــ در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، از تألیف کتاب «نظریه تجلی در باب شمایلگریزی هنر اسلامی» خبر داد و گفت: در تألیف کتاب حاضر، به سه کتاب مقدس قرآن، انجیل و کتاب مقدس هندوییزم پرداختهام.
وی توضیح داد: مسئله «تصویر و شمایل» و «حرمت یا حلیت» را در این سه دین بر اساس سه کتاب مقدس آنها از نظر گذراندهام. برای نمونه در کتاب ارزشمند «قرآن» به آیه 143 سوره اعراف، به عنوان یکی از آیات مورد تحقیق اشاره کردهام که میفرماید: «وَلَمَّا جَاءَ مُوسَىٰ لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ ۚ قَالَ لَنْ تَرَانِي وَلَٰكِنِ انْظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي ۚ فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًا ۚ فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِينَ». در این آیات به بررسی نظریه تجلی در اسلام پرداختهام.
بلخاری اظهار کرد: در متن این کتابهای مقدس، نظریه «تجلی» را در مقابل «تجسد» ــ که بتوان خدا را به صورت جسم دید ــ بررسی کردهام.
وی افزود: در بررسی تطبیقی آیات قرآن این نتیجه حاصل شد که نمیتوان خداوند را به عنوان یک چهره واحد و خاص تجسم کرد که این نتیجه نیز در کتاب گنجانده شده است.
این پژوهشگر حوزه مطالعات اسلامی ادامه داد: «نظریه تجلی در باب شمایلگریزی هنر اسلامی» از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی به چاپ میرسد و کتاب «نظریه هنر اسلامی» در آیندهای نزدیک از سوی انتشارات سوره مهر منتشر میشود. این کتاب آخرین مراحل چاپ را میگذراند.
وی درباره موضوع این کتاب توضیح داد: در این کتاب نخستینبار نظریه «قدر» مطرح شده است. این نظریه متأثر از آیات قرآن است که در آن حضور هندسی آیات مقدس و تأثیر آن در معماری، زیبایی و هنر اسلامی بررسی شده است.
دکتر حسن بلخاری در رشته مطالعات اسلامی و فلسفه هنر تحصیل کرده است و بیش از ۲۵ کتاب تألیف و ترجمه در حوزه مبانی عرفانی هنر، معماری اسلامی و حکمت هنر شرق دارد. از وی بیش از ۱۲۰ مقاله پژوهشی و علمی به زبانهای فارسی و لاتین در نشریات و همایشهای داخلی و بینالمللی به چاپ رسیده است.
«اندیشه و اعتقادات احمد امین (روشنفکر مسلمان معاصر)»، «فلسفه هنر اسلامی (مجموعه مقالات)» و «وحدت وجود در اندیشه حکمای اسلامی» از جمله آثار این پژوهشگر است.