خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) ـ نشر ققنوس بهتازگی مجلدات 25 تا 28 «دانشنامه فلسفه استنفورد» را روانه بازار کرده است. این مجلدات، مدخلهای «احترام»، «فیزیکالیسم»، «ایمان و ایمانگرایی» و «پل ریکور» را در برمیگیرند.
مسعود علیا، دبیر مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» در توضیح خود در پشت جلد این مجموعهها مینویسد: «بسیاری از کسانی که در ایران به نحوی از انحا کار فلسفی میکنند و با فضای مجازی اینترنت نیز بیگانه نیستند، نام «دانشنامه فلسفه استنفورد» را شنیدهاند و چه بسا از این مجموعه کمنظیر بهره نیز برده باشند.
کتابی که در دست دارید حاصل طرحی برای ترجمه و انتشار گزیدهای از مدخلهای این دانشنامه است با هدف گستردن دامنه تأثیر آن و فراهم کردن امکان دسترسی هر چه بیشتر خوانندگان فارسیزبان به مقالات راهگشایی که در این مجموعه آمده است. با توجه به ویژگیهای «دانشنامه فلسفه استنفورد»، شاید بیراه نباشد که بگوییم برای کسی که میخواهد اولینبار با مسئله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود یا شناخت بهتری از آن حاصل کند، یکی از گزینههای مناسب این است که کار را با خواندن مدخل یا مدخلهای مربوط به آن در این دانشنامه آغاز کند.»
«احترام»
مجلد 25 «دانشنامه فلسفه استنفورد»، «احترام» نام دارد. این اثر را رابین س. دیلون نوشته و راضیه سلیمزاده کار برگردان آن به فارسی را برعهده داشته است.
در بخشی از درآمد این کتاب میخوانیم: «احترام در زندگی روزمره اهمیت بسزایی دارد. در کودکی به ما میآموزند (امیدوارند که بیاموزیم) به پدر و مادر، آموزگار و افراد بزرگتر از خود، به مقررات مدرسه و قوانین رانندگی، به خانواده و سنتهای فرهنگی، به احساسات و حقوق دیگران، به پرچم و پیشوایان میهنمان، به حقیقت و نظرهای گوناگون افراد احترام بگذاریم.» (ص 11)
«مفهوم احترام»، «احترام به اشخاص»، «احترام به طبیعت و دیگر موجوداتی که شخص نیستند» و «احترام به خویشتن» عناوین این جلد از مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» را تشکیل میدهد.
«احترام» با نتیجهگیری، کتابنامه، واژهنامه و نمایه که در پایان آن برای مطالعه بیشتر در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است، پایان مییابد.
«احترام» در 132 صفحه با شمارگان هزار و 650 نسخه به بهای 7 هزار و 500 تومان به چاپ رسیده است.
«فیزیکالیسم»
بیست و ششمین مجلد «دانشنامه فلسفه استنفورد»، «فیزیکالیسم» نام دارد. این مدخل دانشنامه را دنیل استولجر نوشته و یاسر پوراسماعیل آن را به فارسی ترجمه کرده است.
در درآمد این کتاب میخوانیم: «فیزیکالیسم، نظریهای است که بر اساس آن، هر چیزی فیزیکی است یا، آن طور که گاهی برخی از فیلسوفان معاصر بیان میکنند، هر چیزی بر امور فیزیکی فرارویداده میشود یا به موجب امور فیزیکی ضرورت مییابد. معمولا این نظریه به عنوان نظریهای متافیزیکی در نظر گرفته میشود، همانند نظریه منسوب به تالس، فیلسوف یونان باستان، مبنی بر این که هر چیزی آب است، یا ایدئالیسم بارکلی، فیلسوف قرن هجدهم، مبنی بر این که هر چیزی ذهنی است. ایده کلی این است که ماهیت جهان واقع (یعنی جهان و هر آنچه در آن است) با شرط خاصی مطابق است، یعنی شرط فیزیکی بودن. (ص 11)
علاقهمندان میتوانند در این مجلد با «اصطلاحشناسی»، «چارچوب بحث» و «فیزیکالیسم مبتنی بر فرارویدادگی: مقدمه» آشنا شوند.
نویسنده در ادامه، مباحث «فیزیکالیسم مبتنی بر فرارویدادگی: مباحث دیگر»، «فیزیکالیسم حداقلی و فلسفه ذهن»، «فیزیکالیسم مصداقی و نوعی» و «فیزیکالیسم تحویلی و غیرتحویلی» را برای خوانندگان تشریح کرده است. «فیزیکالیسم پیشینی و پسینی» و «فیزیکالیسم و نوخاستهگرایی» در کنار «فهم «امر فیزیکی»: مقدمه» دیگر عناوین این دانشنامه است.
خوانندگان در ادامه مطالعه این کتاب، «فهم «امر فیزیکی»: سایر مباحث»، «فیزیکالیسم و تصویر فیزیکالیستی از جهان»، «استدلال علیه فیزیکالیسم 1: کیفیات ذهنی و آگاهی» و «استدلال علیه فیزیکالیسم 2: معنا و حیث التفاتی» را از نظر میگذرانند.
«استدلال علیه فیزیکالیسم 3: بحثهای روششناختی»، «استدلالی در تأیید فیزیکالیسم»، «سخن پایانی و پرسشهای دیگر» عناوین پایانی این مجلد از «دانشنامه فلسفه استنفورد» است.
این مجلد از دانشنامه نیز با کتابنامه، واژهنامه و نمایه پایان میپذیرد.
«فیزیکالیسم» در 120 صفحه، با شمارگان یک هزار و 650 نسخه، به بهای هفت هزار تومان منتشر شده است.
«ایمان و ایمانگرایی»
«ایمان و ایمانگرایی» عنوان بیست و هشتمین کتاب از «دانشنامه فلسفه استنفورد» است. این مدخل دانشنامه به قلم جان بیشاب و ریچارد ایمزبری نوشته شده است. مریم خدادادی «ایمان و ایمانگرایی» را به فارسی ترجمه کرده است.
در بخشی از درآمد این کتاب میخوانیم: «ایمان چیست؟ این مدخل بر ماهیت ایمان تمرکز میکند، هرچند مباحثی در مورد توجیهپذیری ایمان نیز در ضمن آن مطرح میشود. مفهوم ایمان مفهومی گسترده است: «ایمان» مطابق با کلیترین مفهوم آن به معنای «توکل» است. اما این مدخل به طور خاص با مفهوم ایمان دینی سروکار دارد ــ یا، به بیان دقیقتر (و این تفاوت مهم است) ــ «نوعی از ایمان که ایمان دینی مصداقی از آن است». شرحهایی فلسفی، تقریبا فقط درباره ایمان دینی خداباورانه ــ ایمان به خدا ــ هستند و به طور کلی، هر چند نه صرفا، به ایمان آنگونه که در شاخه مسیحی سنتهای ابراهیمی فهمیده میشود میپردازند. اما هرچند این سیاق دینی خداباورانه مقرر میکند که چه نوع ایمانی مهم است، این پرسش مطرح میشود که آیا ایمانی از همین نوع کلی به سیاقهای دینی دیگری که خداباورانهاند یا به سیاقهایی که معمولا به هیچ وجهی دینی قلمداد نمیشوند نیز تعلق دارد. (ص 13)
خوانندگان در بخش «ایمان» این کتاب که از سوی جان بیشاپ نوشته شده است، میتوانند «مدلهای ایمان و مؤلفههای کلیدی آنها»، «مؤلفه انفعالی ایمان»، «ایمان به عنوان معرفت» و «ایمان و عقل: معرفتشناسی ایمان» را از نظر بگذرانند.
«ایمان به عنوان باور»، «ایمان به عنوان توکل»، «ایمان به عنوان مخاطره اعتقادی»، «ایمان به عنوان مخاطره نااعتقادی»، « ایمان به عنوان امید»، «ایمان به عنوان فضیلت» و «ایمان فراتر از خداباوری (رسمی)» دیگر عناوین این بخش را تشکیل میدهند.
«ایمانگرایی» عنوان بخش دیگر این کتاب است. این بخش را ریچارد ایمزبری تألیف کرده است. خوانندگان و مخاطبان در این بخش، با مفاهیم «تعریف صوری»، «تاریخچه کوتاهی از «ایمانگرایی»»، «اصطلاحشناسی جانبدارانه» و «ایمانگرایی عقلانی؟» آشنا میشوند.
این مجلد نیز در پاپان خود، کتابنامه، واژهنامه و نمایه را جای داده است.
نشر ققنوس «ایمان و ایمانگرایی» را در 155 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه، به بهای هشت هزار و 500 تومان منتشر کرده است.
«پل ریکور»
«پل ریکور» عنوان بیست و هشتمین مجلد از «دانشنامه فلسفه استنفورد» است. این مجلد را برنارد داونهاور و دیوید پلاور نوشتهاند و ابوالفضل توکلی شاندیز نیز کار برگردان آن به فارسی را بر عهده داشته است.
در بخشی از درآمد این کتاب میخوانیم: «درونمایه اصلیای که نوشتههای ریکور را به هم پیوند میدهد، نوعی انسانشناسی فلسفی است. هدف این انسانشناسی، که ریکور آن را انسانشناسی «انسان توانمند» مینامد، برشمردن توانمندیها و آسیبپذیریهای اساسیای است که آدمیان هنگام فعالیتهایی که زندگیشان را تشکیل میدهد، از خود بروز میدهند.» (ص 12)
علاقهمندان فلسفه ریکور، میتوانند «طرحی از زندگی ریکور»، «انسانشناسی پیشاهرمنوتیکی» و «انسانشناسی هرمنوتیکی» را در این کتاب بخوانند. کتابنامه، واژهنامه و نمایه، بخش پایانی کتاب «پل ریکور» را تشکیل میدهند.
«پل ریکور» در 82 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه، به بهای پنج هزار تومان از سوی نشر ققنوس منتشر شده است.