استاد سید عبدالله انوار پس از اطلاع از درگذشت زندهیاد حائری بسیار اظهار تاسف کرد و به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: از درگذشت وی بسیار ناراحت شدم. به نظر بنده یکی از خادمان شریف و دوستداران میراث کهن کشور را از دست دادیم. در این روزگار سخت نمیتوان برای وی جایگزینی پیدا کرد که با عشق و علاقه در این حیطه فعالیت کند.
وی درباره زندهیاد عبدالحسین حائری، رئیس سابق کتابخانه و مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی و دوستی که با وی داشت افزود: بنده و زندهیاد حائری 60 سال با هم دوست بودیم. دوستی ما از نوشتن لغتنامه دهخدا آغاز شد. به گمانم آن زمان وی حرف «ز» و من حرف «خ» را جمعآوری میکردم.
فهرستنویسی نسخخطی و علاقه به کتاب ویژگی اصلی استاد حائری
وی درباره ارتباط با زندهیاد حائری اظهار کرد: دوستی ما که هر دو به نسخ خطی علاقه داشتیم ادامه یافت و این دوستی زمانی بیشتر شد که وی رئیس نسخ خطی کتابخانه مجلس شد و من همین پست را در کتابخانه ملی عهدهدار شدم. طبعا به دلیل این همگونی شغل تماسهای ما بیشتر شد و وجه اشتراک ما در این دوستی دو طرفه نسخخطی بود.
این نسخهپژوه عنوان کرد: وی علاقه بسیاری به کتاب داشت و سالها مشغول فهرستنویسی نسخخطی بود و در همین زمینه حدود پانزده مجلد نسخه خطی را فهرستنویسی کرد. وی عمری را به حفظ و پاسداشت این میراث کهن ایران گذراند.
ساماندهی نسخخطی در زمان پیروزی انقلاب اسلامی
انوار درباره نقش حائری در ساماندهی نسخخطی در زمان پیروزی انقلاب اسلامی بیان کرد: وی در زمان وقوع انقلاب اسلامی تلاش بسیاری کرد تا نسخخطی را جمعآوری و یکجا سامان دهد. در آن زمان که برخی سعی کردند از موقعیت پیش آمده استفاده کنند و میراث گرانبهای ما را از کشور خارج کنند، هوشیاری و کوشش حائری مانع از این فرصتطلبیها شد.
وی درباره ویژگی بارز این نسخهپژوه پیشکسوت افزود: حائری با اینکه سالها بیمار بود، همچنان در فهرستنویسی نسخخطی میکوشید. با اینکه سالها پیش همسرش را از دست داد اما به تنهایی به مراقبت و پرورش فرزندش پرداخت و این خصیصه وی به باور من یک اصالت بود؛ اصالتی که باعث شد روزگار دراز تنها همدمش کتاب باشد.
استاد حائری تیرماه ۱۳۰۶ در شهر قم به دنیا آمد. پدرش آقا میرزا احمد حائری از علمای روزگار خود و پدربزرگش (پدر مادرش) آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم بود. وی در همان کودکی، قرآن و خواندن و نوشتن را در مکتب فراگرفت. سپس نزد پدرش، مقدمات عربی و بعضی کتابهای لغت و دروس مدرسهای را خواند. وی سطوح عالی فقه و اصول را تا سن نوزده سالگی به پایان رساند. بعد از آن نزد کسانی همچون آیات عظام محمدتقی خوانساری، صدرالدین صدر، محمد حجت و حسین طباطبایی بروجردی دروس خارج را گذراند و در سن ۲۴ سالگی به درجه اجتهاد نائل شد.
وی 17 سال عضو هیات مولفان لغتنامه دهخدا بود و بر چاپ چند جلد از آن نیز نظارت داشت. حائری بیش از نیم قرن (از سال ۱۳۳۱) در کتابخانه مجلس شورای اسلامی فعالیت کرد و نزدیک به ۲۰ سال از این دوران را عهدهدار سمت ریاست کتابخانه مجلس بود. وی صاحب نظریه «بازنویسی تاریخ علم بر اساس بازنویسی فهارس نسخ خطی» است که جایزهای جهانی را نیز برای وی به ارمغان آورد.
استاد عبدالحسین حائری نسخهشناس، فهرستنویس و رئیس پیشین کتابخانه مجلس (1354 - 1374) بامداد یکشنبه، یکم شهریور روی در نقاب خاک کشید.