| مصطفی خرامان در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اظهار کرد: نباید به بچه‌ها بگوییم چه کتابی بخوانند و چه کتابی نخوانند زیرا اصولا خواندن کتاب سبب می‌شود کودکان و نوجوانان به مطالعه عادت کنند و کم کم کتابخوان شوند. امروزه بسیاری از افراد نسبت به گرایش شدید بچه‌ها به سمت فضای مجازی و بازی‌های کامپیوتری ابراز ناراحتی و نگرانی می‌کنند، درحالی‌که این مساله در غرب با تولید مجموعه کتاب در قالب موضوعات و ژانرهای مورد علاقه کودکان و نوجوانان تا حد زیادی کنترل شده است. آنها با تولید مجموعه‌های چند جلدی هیجانات لازم را در کودک ایجاد می‌کنند درنتیجه بچه‌ها بخشی از وقتشان را به جای فضای مجازی به خواندن کتاب‌های کاغذی اختصاص می‌دهند. این نویسنده ادامه داد: باید توجه داشت همه ژانرها در ادبیات خوب هستند و طرفداران خاص خودشان را دارند، ژانر ترس و وحشت هم یکی از این ژانرهاست که اصلا بد نیست. این نظریه و تفکر که مطالعه کتاب‌های ژانر وحشت برای کودکان و نوجوانان مناسب نیست و به تدریج تاثیرات منفی بر روح و روان آنها می‌گذارد کاملا غیرعلمی است زیرا اگر این گونه بود، تا به‌حال باید تاثیرات سو و مخرب این مجموعه‌ها را بر کودکان و نوجوان غربی می‌دیدیم. تعداد آثاری که در ژانر ترس و وحشت در غرب منتشر می‌شود چندین برابر ایران است، اما با وجود این تا به‌حال هیچگونه تاثیر مخربی از آنها دیده نشده است. در ایران هم باوجود اینکه چندین سال است که از انتشار این کتاب‌ها می‌گذرد تا به‌حال متخصصان ادبیات کودک یا روانشناسان این حوزه، به تاثیرات سوء این ژانر ادبی بر کودکان و نوجوانان اشاره نکرده‌اند. خرامان توضیح داد: باید توجه داشت وقتی کتاب یا فیلمی با موضوعات عاشقانه یا ترسناک تولید می‌شود فقط در زمان تماشای فیلم یا مطالعه کتاب است که تا حدودی ذهن و روح مخاطب را با خود درگیر می‌کند اما در آینده تاثیرات مخربی بر او نخواهد داشت. همانطور که می‌دانیم در ادبیات کهن ما افسانه‌ها و داستان‌های عاشقانه و ترسناک فراوانی وجود دارد که نسل به نسل منتقل شده و هیچ تاثیر بدی بر مخاطبان نداشته است. نویسنده «خانواده قلندری» با تاکید بر اینکه تولید کتاب خوب و جذاب سبب جذب کودکان به کتاب‌های کاغذی و کتابخوانی می‌شود، گفت: افرادی که معتقدند خواندن کتاب‌های ژانر ترس و وحشت برای کودکان ضرر دارد، بهتر است با تولیدات بهتر کودکان را به مطالعه جذب کنند؛ درحال حاضر صنعت نشر ما به تعدادی ناشر خاص وابسته است. این ناشران هم برای فروش بیشتر، هرکتابی را که در اروپا برگزیده می‌شود، ترجمه و منتشر می‌کنند و وقتی می‌بینند با استقبال مواجه می‌شود به این کار ادامه می‌دهند. وی درباره دلایل استقبال فراوان کودکان و نوجوانان از کتاب‌های ژانر ترس و وحشت در ایران گفت: ایران هم تحت تاثیر رویدادهای جهان و سایر کشورها قرار دارد، وقتی فیلمی اکران یا کتابی در سطح جهان منتشر می‌شود، قطعا مخاطبان در ایران هم به دیدن آن فیلم یا مطالعه آن کتاب تمایل پیدا می‌کنند، امروزه ژانر ترس و وحشت یکی از گونه‌های پرطرفدار ادبیات کودک در سطح جهان است که طبیعتا مخاطبان ایرانی هم به آن تمایل دارند. خرامان ادامه داد: از طرفی «هیجان» و «عشق» از جمله موضوعات مورد علاقه بچه‌هاست که درکتاب‌های غربی به راحتی درباره آنها صحبت می‌شود اما در ایران به دلیل محدودیت‌های موجود نمی‌توان به راحتی به آنها پرداخت. بنابراین بچه‌ها خواه ناخواه به سمت کتاب‌های ژانر ترس و وحشت که به موضوعات مورد علاقه‌شان یعنی هیجان و عشق می‌پردازد، گرایش پیدا می‌کنند. وی همچنین به فواید این کتاب‌ها اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت همین کتاب‌هایی هم که در ژانر وحشت منتشر می‌شوند، آموزه‌ای برای کودکان و نوجوانان دارد و به طور غیرمستقیم پیامی را به آنها منتقل می‌کند. در اغلب این کتاب‌ها نیروهای خوب و بد با هم در تقابل هستند و در نهایت شاهد پیروزی خیر بر شر یا جادوی خوب به جادوی بد هستیم و بچه‌ها در پایان می‌آموزند که همیشه خوبی بر بدی غلبه می‌کند. خرامان توضیح داد: همچنین چون این کتاب‌ها غالبا در قالب مجموعه‌های چندجلدی منتشر می‌شوند، چندماهی بچه‌ها را با خود درگیر می‌کنند و در این مدت آنها فرصت کمتری را به استفاده از فضاهای مجازی، اینترنت و ... اختصاص می‌دهند. وی در پایان درباره ایرادات مجموعه های این چنینی گفت: البته تولید این کتاب‌ها در قالب مجموعه اشکالاتی هم دارد. مثلا وقتی جلد اول و دوم آنها را می‌خوانیم، می‌بینیم که داستان خوب و پرهیجانی است و ما را جذب می‌کند اما وقتی به جلد چهارم و پنجم می‌رسیم، می‌بینیم داستان قوام و استخوان‌بندی خود را از دست می‌دهد و به اصطلاح، نویسنده برای اینکه تعداد جلدهای کتاب را افزایش دهد به آن آب بسته است که اصلا خوب نیست و به تدریج مخاطب را خسته و دلزده می‌کند. مصطفی خرامان، نویسنده حوزه کودک و نوجوان و داستان کوتاه متولد تهران است. تاکنون تعداد زیادی کتاب از وی منتشر شده است. از آثار این نویسنده که سابقه دو سال دبيری انجمن نويسندگان كودك و نوجوان را در کارنامه دارد، می‌توان به «دختران علیه دختران»، «آرزوی سوم»، «فرشته‌ها از کجا می‌آیند» و «مزه زندگی» اشاره کرد. خرامان كتاب پليسی 6 جلدی «پسر سركار عبدی» را نیز برای نوجوانان نوشته است. در این باره بیشتر بخوانید: گیتا گرکانی: خواندن کتاب‌های ژانر وحشت می‌تواند برای بچه‌ها سودمند باشد/ دوران شیرین کودکی افسانه است مدیر نشر ویدا: کتاب‌های ژانر وحشت مهارت‌های زندگی را به نوجوانان آموزش می‌دهند محبوبه نجف‌خانی: انرژی نهفته بچه‌ها با کتاب‌های ژانر وحشت تخلیه می‌شود/ داستان خون آشام‌ها بچه‌ها را بی‌رحم می‌كند |  |
↧
مصطفی خرامان: نظریه تاثیرات مخرب ژانر وحشت بر کودکان غیر علمی است/ تاثیر مجموعه‌سازی بر علاقه کودکان به کتاب
↧