| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) همایش «زن در تاریخ محلی ایران (منطقه جنوب)» با سخنرانی دکتر محمدتقی امامی‌خویی، استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران، دکتر سیمین فصیحی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه الزهراء، دکتر سهیلا ترابی فارسانی، استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد در ساختمان آرشیو ملی امروز پنجشنبه سوم دی‌ماه در دومین روز همایش برگزار شد. تاریخ تجربه زنان را امری خصوصی و فاقد ارزش تاریخی قلمداد می‌کند فصیحی با ارائه مقاله «زن در محل: ضرورت رویارویی با فرار وایت «تاریخ زنان» گفت: در اینجا چند پرسش مطرح است و آن اینکه آیا با توجه به خرده روایت‌های زنان در تاریخ محلی، می‌توانید پیش فرض‌های اساسی فرا روایت «تاریخ زنان» را به پرسش کشید و امکاناتی فراهم آورد که با کمک آنها بتوان زن را دید؟ و اگر پاسخ مثبت باشد، در پی آن چه نسبتی می‌توان بین فرا روایت رو به اوج برقرار کرد؟ در پاسخ نخست باید بگویم در اینجا زن را به جای جهان در محل قرار می‌دهد و از این جا به جایی چند نتیجه به دست می‌آید. ابتدا اینکه محل جایی است که در آن اتفاقات خاصی به وقوع می‌پیوندد و فعالیت‌هایی در زمان مشخص در آن انجام می‌گیرند و دوم اینکه محل جایی است که در آن جایگاه‌های افراد مشخص می‌شود چه این جایگاه از آگاهی و ویژگی‌های محل و قرار گرفتن در هویت محلی برآمده باشد و چه از طریق شکل‌گیری دانش سلسله مراتبی. دانشیار گروه تاریخ دانشگاه الزهراء افزود: با این رویکرد به محل و تاریخ محلی می‌توان به چند نکته دست یافت؛ نکاتی که تاریخ محلی زنان را در مقابل تاریخ زنان به نحو عام قرار می‌دهند. نکته اول اینکه تاریخ محلی از آنجا که توجه به مکان‌مند بودن واقعه را واجد اهمیت سیاسی برای تاریخ‌نگاری می‌داند، در برابر تاریخ‌نگاری‌های مرکزی، ملی و فراتر از آن جهانی قرار می‌گیرد تاریخ‌نگاری‌هایی که در آنها تاریخ تبدیل به تجربه‌ای واحد و یکسان برای کل ملت یا جامعه می‌شود و تجربه‌های متعدد محلی یا حذف می‌شود و یا در سلسله مراتب پایین‌تری قرار می‌گیرند به روشی مشابه، گرچه درست است که تاریخ زنان، خود در برابر تاریخ کلی و کور جنسی قرار می‌گیرد؛ تاریخی که خانه را فضای خصوصی و محلی برای حضور کلیدی زنان می‌کند و در نتیجه تجربه زنان را امری خصوصی و جزئی غیرمهم و فاقد ارزش تاریخی قلمداد می‌کند، با این همه اما آنگاه که این تاریخ (تاریخ زنان) با تاریخ محلی مواجه می‌شود با این تاریخ همان کاری را می‌کند که تاریخ رسمی با خود کرده است. تاریخ ایران محدود به تهران نیست! امامی‌خویی ، یکی دیگر از سخنرانان همایش با اشاره به اهمیت تاریخ محلی گفت: تاریخ را علاوه بر کتاب‌هایی که مورخان تالیف کرده‌اند، سند و کتیبه می‌سازد که این آثار در پایتخت متمرکز نشده و برای ثبت و بررسی آنها باید از پایتخت بیرون رفت تا با تحقیق و پژوهش در آنها تاریخ را به صورت کامل ثبت کرد. از طرفی تاریخ شفاهی که امروزه بخش قابل توجهی از تاریخ‌نگاری عصر معاصر را به خود اختصاص داده در گرو تاریخ محلی است که به نوعی زیربنای تاریخ اجتماعی را دربرمی‌گیرد. وی افزود: بنده در ذهنم از گذشته خاطراتی از بطن اجتماع و جامعه روستایی وجود دارد که در صفحات تاریخی که شما ورق می‌زنید؟ هنوز ثبت نشده است. در حالی که ناگفته‌های امثال من بخشی از تاریخ است که مخصوص پایتخت نیست و به ویژه به دوران پهلوی نخست در عصر اصلاحات ارضی برمی‌گردد که به ویژه مربوط به نکاتی از جوامع روستایی است. این نکات را گفتم تا بگویم هنوز نکات ناگفته بسیاری از تاریخ ما ثبت و مکتوب نشده، نکاتی که در گرو پرداختن به تاریخ شفاهی فراتر از تهران است. این استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران عنوان کرد: زنان در دوره اصلاحات ارضی دچار تشویش و سردرگمی بودند. زمانی که با آنها هم صحبت می‌شدید این فقر آگاهی را لمس می‌کردید. از این رو می‌توان گفت تاریخ محلی بسیار مهم است و بررسی تاریخ محلی اهمیت وافری دارد. پس تاریخ ما تنها محدود به تاریخ تهران نیست، زیرا بدون ثبت تاریخ محلی، تاریخ کشور ناقص می‌ماند. در مرور تاریخ زمانی که به قلعه بابک، قلعه الموت و مکان‌های دیگر در تاریخ محلی برمی‌خوریم، می‌بینیم که از این مکان‌های پرمناقشه تنها ردپایی در آثار مکتوب باقی برجاست که پر از پرسش و ابهام است. از طرفی بخش عمده‌ای از هویت زنان در تاریخ ناگفته مانده که برای پرداختن به آنها باید سراغ تاریخ محلی رفت. شاید یکی از دلایلی که زن در تاریخ ما هنوز مغفول مانده، به علت مقاومت شرق در برابر این موضوع است. زنان اگرچه تا حدودی به استقلال اقتصادی رسیدند اما در عرصه سیاست شرایط مطلوبی ندارند. نورافشان؛ نشریه‌ای با گرایش‌های ضدمرکزگرایی سهیلا ترابی فارسانی با ارائه مقاله «رویکردهای متفاوت دو نشریه محلی: مطالعه تطبیقی نشریه نورافشان بوشهر و زبان زنان اصفهان» گفت: نخستین نشریات زنان در سال‌های اولیه پس از پیروزی مشروطیت ظهور یافتند و به تدریج بر تعداد آنها افزوده شد. بیشتر این نشریات در تهران منتشر می‌شدند و تعداد معدودی از آنها به عنوان نشریات محلی در دیگر شهرها انتشار می‌یافتند، بدیهی است ویژگی‌های نشریات محلی به طور عام و نشریات زنان به طور خاص با نشریاتی که در تهران انتشار می‌یافت، تفاوت داشت. دانشیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد افزود: نشریه «نورافشان» در 1309 شمسی به سردبیری و مدیرمسئولی شوکت سلامی در بوشهر آغاز به فعالیت کرد. برخلاف نشریات اولیه زنان که می‌کوشیدند تا حد ممکن به مسائل خاص زنان بپردازند و فقط از نوشته‌های زنان بهره بجویند، این نشریه چنین رویکردی نداشت. نشریه «نورافشان» در سال 1311 ه. ش به مدت 6 سال تعطیل و مجددا در سال 1317 انتشار یافت. در این نشریه منطقه‌گرایی و گرایش‌های ضد مرکزگرایی، شعارهای ناسیونالیستی و وطن‌پرستانه تلاش برای حل مسائل اجتماعی و فرهنگی شهر بوشهر و منطقه جنوب کاملا برجسته بوده است. |  |
↧
فصیحی: تاریخ رسمی زنان را به حاشیه می‌راند/ مقاومت مشرق زمین در برابر ثبت حضور تاریخی زنان
↧